الف ) خواص فيزيكي:
2- بوتانون، متيل اتيل كتون، MEK، CH3COCH2CH3 به صورت نسبي سيال است. مايعي بيرنگ و پايدار با خصوصيات و بويي نظير استون ميباشد. اين ماده از كتونهاي آليفاتيكي با وزن مولكولي كم بوده و در آب و بسياري از حلالهاي آلي شناخته شده محلول است. MEK با آب / بنزن و آب / تتراكلريد كربن آزئوتروپ سه تايي تشكيل ميدهد و با تركيبات زير آزئوتروپ دوتايي نميدهد: تولوئن، m- اكسيلين، n- بوتانول، ايزوبوتانل، 2- بوتيل الكل، 4 – متيل- 2- پنتانول،آلكيل الكل، استيك اسيد متيل استر، استيك اسيد ايزوپروپيل استر، استيك اسيد ايزوبوتيل استر، 1و1- دي كلر و اتان،ايزوبوتيل كلرايد، پروپيل برومايد، اتيل يديد، تتراكلرواتيلن، دي كلروبرومتان، برميد ايزوبوتيل،اسيد فرميك و استيك اسيد. MEK توسط حل شدن استثنايياش در انواع گوناگون از ماده هاي رزيني شناسايي ميشود. برخي از خواص MEK در جدول زير آمده است:
خواص فيزيكي MEK در 20 درجه سانتيگراد |
|
79.6 |
Boiling point at 1 atm,° C |
73.4 |
Azeotrope with water, bp,° C |
88.7 |
Wt% Ketone in vapor |
515.6 |
Autoignition temperature, °C |
0.00119 |
Coefficient of cubic expansion, per° C |
43 |
Critical pressure, atm |
260 |
Critical temperature, °C |
0.8037 |
Density, gr/ml at 20° C |
18.51 |
Dielectric constant |
2.74 |
Dipole moment, debye units |
10-4× 5.0 |
Electical conductivity, mho |
10 |
Upper |
1.8 |
Lower |
|
Flash point, ° C: |
1.11 |
Tag open cup |
-2.22 |
Tag closed cup |
24.7 |
Heat of Fusion, Cal/ gr |
106 |
Heat of Vaporization, cal/gr |
72.104 |
Molecular Weight |
|
Solubility, wt%: |
26.3 |
Ketone in water |
11.8 |
Water in ketone |
9.3 |
Solubility parameter |
0.549 |
Specific heat, cal/ gr.c |
24.6 |
Surface tension, dyn/cm |
10-4×3.58 |
Thermal Conductivity, cal/cm2.s.( °c/cm) |
30.21 |
Vapor pressure, mmHg |
0.43 |
Viscosity, cp |
ب) خواص شيميايي:
MEK در شرايط طبيعي و در غياب اكسيژن جوي پايدار است. به دليل واكنش پذيري بالا، در محيط اتمسفريك عمر كوتاهي دارد كه در حدود 11 ساعت تخمين زده شده است. بنابراين براي جلوگيري از تشكيل پراكسايد آنرا در مخازن طويل نگهداي مي كنند. MEK تشكيل صابون نميدهد،شبيه استرنيست و در هيدروليز، محصولات خورنده تشكيل نمي دهد. از نظر گرمايي پايدار است و اگر به مدت طولاني تحت اشعه UV قرار گيرد به اتان، متان، منواكسيد كربن، اتيلين و دي استيل تجزيه ميشود. پراكسيد متيل اتيل كتون، يك كاتاليست پليمريزاسيون است كه بوسيله اكسيد شدن با يك محلول 30% پراكسيد هيدروژن تشكيل ميشود. اسيد نيتريك و ديگر اكسنده هاي قوي،MEK را به مخلوطي از اسيد فرميك و اسيد پروپيونيك اكسيد ميكنند.
متيل اتيل كتون واكنشهاي ويژة گروه كربونيل را با هيدروژنهاي مجاور اتم كربن انجام ميدهد. با گونهاي از معرفها تغليظ ميشود و با آمونياك و اسيد فرميك به صورت زير واكنش ميدهد:
تغليظ با استرهاي آليفاتيك تحت فرآيند تغليظ آلكالين قوي، 3وا- دي كتونها را مي دهد:
محصول با ارزش حاصل از اكسيد اسيون مستقيم با MEK، 2 و 3 – بوتان ديون مي باشد.
و يا پراكسايد متيل اتيل كتون:
كه ماده فوق آغازگر مناسبي براي توليد P5 ميباشد.
ج) كاربردهاي متيل اتيل كتون (MEK):
متيل اتيل كتون (MEK) با فرمول كلي يك تركيب پايدار با نقطه جوش پايين و مايعي اشتعال پذير و بيرنگ است. حلالي قوي بوده و خيلي سريع تبخير مي شود و در سيستم توليد رنگها و لاكها بكار ميرود. اين ماده خواص حلاليت فوق العادهاي داشته و يكي از حلالهاي ارزان در محدودة جوش بوده و از لحاظ قيمت و عملكرد با اتيل استات به عنوان حلال براي نيترو سلولز قابل رقابت است و به طور وسيعي و با تنوع زياد در سيستمهاي پوشاننده مورد استفاده قرار ميگيرد. همين طور حلالي براي لاك بوده و يك كاربرد ارزشمند آن به عنوان حلال در پلي يورتان كائوچوي نيتريل – نئوپرن كه اساس سيمانهاي صنعتي است، ميباشد. متيل اتيل كتون خواص ويژهاي دارد چرا كه محلول آن وسيكوزيته پاييني داشته و داراي جرم حجمي پاييني است كه سبب مي شود حجم زيادي از پوششهاي رقيق كننده را در واحد وزن نسبت به حلالهاي سنگين تر توليد كند. همين طور ميتواند بدون از دست دادن خواصش با هيدروكربنها اختلاط پيدا كند. اين ماده به عنوان يك deuaxing agent در تصفية روغنهاي روان كاربرد داشته و حلالي براي چسبها، چسبهاي رابري،مركب چاپ، رنگبرها و محلولهاي تميز كننده است و در استخراج روغنهاي گياهي، چربيها، روغن و موم و رزينهاي طبيعي از نفت خام و در پالايشگاهها براي جداسازي آزئوتروپها بكار مي رود. همين طور به عنوان مادهاي حد واسط براي تهيه كاتاليستها، معطر كنندهها، معطر كنندةآنتي اكسيدانتها و در توليد اتيل نرمال آميل كتون، نيز به عنوان عامل جداسازي براي توليدات پلي استر تقويت شدة قسمتهاي پشم شيشه براي ماشينها، كشتيها، وسايل نقليه و تانكهاي نگهداري مواد شيميايي مورد استفاده قرار ميگيرد. علاوه بر مواد طبيعي،پلاستيكها و رزينها هم مي توانند در MEK حل شوند مثلاً رزينهاي استري نيتروسلولزها، سلولز استاتها با وزن مولكولي پايين،متيل سلولز،اپوكسي رزين پلي وينيل استات، پلي وينيل كلرايد/ استات مخلوط شده با پليمر آن،رزينهاي سولفون آميد، رزينهاي سيكلوهگزان، رزينهاي آكريليك، پلي استايرن،پلي يورتان و رابرهاي كلرينه همگ در MEK قابل حل شدن هستند. از ديگر موارد استعمال آن در توليد چرم، كاغذ شفاف، ورق آلومينيومي (با روكشهاي فلزي) مي باشد. پراكسايد MEK به عنوان آغازگر براي پلي استرهاي غير اشباع استفاده مي شود. جداول زير مصرف اين مادة پر استفاده را در دو كشور صنعتي توليد كنندةآن نشان مي دهد: