« ویژه ارتقاء رتبه شغلی .......»

مختصری از تجربیات مدون :

مقدمه

همه کودکان  در اطلاع از اينکه  دنيا چگونه کار مي کند خلاق  هستند. اما در اين ميان  به نظر مي رسد بعضي  از بچه ها  از ديگران  خلاق ترند.بعضي  از بچه ها خلاقيت  را در زمينه هاي خاصي به نمايش مي گذارند.معمولا گفته مي شود  که اين بچه ها در زمينه هايي به شدت خلاق  هستند.

پرکينز( Perkins ) (1984  ) به شش ويژگي خاص در اشخاص به شدت خلاق اشاره کرده است . با توجه به نظريه پرکينز کودکان خلاق مترصد  زيبايي  هستند.کودکان  خلاق مي توانند  به راحتي  مسايل را شناسايي کنند.آنها مسايل را با انعطاف پذيري از ميان برمي دارند.

انديشمندان خلاق ، عيني  هستند.آنها نه تنها کارشان را تحليل مي کنند،بلکه به انتقاد ديگران توجه دارند.کودک خلاق تن به قبول  ريسک مي دهد؛  از انگيزه فراوان برخوردارست و براي ارضاء نيازهاي  شخصي  ميل به خلاقيت دارد.

اغلب  اوقات اگر کمي  وقت و حوصله  کنيم  متوجه وجود خلاقيت در بچه ها مي شويم . بهترين زمان براي اطلاع از خلاقيت کودکان ، تماشاي آنها به هنگام بازي  است. کودک را در حالي که آزادانه و فارغ البال  با مواد و اسباب بازيهايش  سرگرم بازي  است تماشا کنيد.کودکان خلاق اغلب براي هر يک  از وسايل بازي خود  موارد استفاده متفاوتي پيدا مي کنند و قبل از اينکه  از وسيله اي  به سراغ وسيله ديگر بروند از آن  به انواع مختلف استفاده مي نمايند.کودک خلاق اغلب از منابع خود به انواع و اشکال  مختلف و گاه حيرت انگيز  استفاده مي کند.ممکن است  يک جعبه خالي براي کودک خلاق  ارزشي به مراتب بيش  از بهترين  و پيچيده ترين اسباب بازيها داشته باشد.

بزرگترها مي توانند از کودک سوال کنند و بعد  به دقت  و با حوصله  به جوابهايش  گوش  بدهند.کودکان خلاق اغلب با آب  و تاب حرف مي زنند. ذکر جزييات يک ماجرا  و به تفضيل سخن گفتن  مي تواند نشانه قدرت  خيال و تصور زياد باشد .بزرگترها بايد به اين  مهم توجه داشته باشند  که کودکان  خلاق ممکن  است  رفتارهايي را به نمايش  بگذارند که گاه چالش  برانگيز  هستند .

به مثال های زیر توجه کنید

دقت  و توجه  شديد  در گوش  دادن ،مشاهده کردن ،يا انجام دادن  کاري : نشنيدم مرا براي  خوردن  شام صدا بزنيد.

شور و نشاط و مشغوليتهاي  شديد جسماني  : دارم  فکر مي کنم  نمي توانم  قرار بگيرم .

استفاده از  قياس  در صحبت : احساس مي کنم  يک پيله هستم  که مي خواهم  به يک پروانه تبديل شوم

عادت  به وارسي  منابع مختل:  مامان ! من هم  کتاب خواندم ،هم تلويزيون تماشاکردم و هم از معلم  سوال کردم  اما هنوز  نمي دانم  خدا کجا  زندگي مي کند.

نگاه کردن  با دقت  به اشياء: اما  اين هزار پا  که فقط نود و نه  پا دارد.

اشتياق صحبت کردن درباره  کشفيات با ديگران : مي داني  چه شد ،حدس  بزن .....

 ادامه  انجام برنامه  بعد از تمام  شدن  وقت : مامان ،حتي  زنگ تفريح هم  نقاشي کردم تا کارم تمام  شود.

پي  بردن  به روابط در چيزهايي که به  ظاهر با هم بي  ارتباطند: مي داني  چيه ،کلاه جديدت  شکل يک پروانه  است

فکرکردن  به چيزي  که مثلا  در يک برنامه  تلويزيوني  نشان داده اند : مي دانيد  فردا مي خواهم  در باغچه  دنبال طلا بگردم

کنجکاوي  زياد  براي  سر درآوردن از امور: خواستم بدانم که حياط از بالاي  پشت بام  چگونه ديده مي شود.

استفاده  از اکتشاف يا يک  تجربه : فکر کردم  اگر  آرد  و آب  را با هم  ترکيب  کنيم  نان  ساخته مي شود ،اما ديدم  که يک تکه  خمير  سفيد  شد.بروز هيجان

در  صدا در اثر يک اکتشاف : با آب  و آرد خمير درست مي کنند.

عادت  به سوال و آزمودن نتايج : مي تونم با آب و صابون  حباب درست  کنم ؟

صداقت  و ميل  شديد  به اطلاع  يافتن از امور : مامان اميدوارم از اين حرف ناراحت  نشويد،اما فکر مي کنم  عمو نوروز وجود خارجي ندارد.

عمل مستقل :  درباره  مسابقات  اتوموبيل  راني  کتاب جالبي  پيدا  نکردم ،خودم  در اين باره  يک انشا ء مي نويسم

جسارت در  گفتار : به نظر من  بچه ها  بايد حق راي داشته باشند.

دقت نظر: تا  کارم را تمام  نکنم نمي توانم  با شما  بازي کنم

 استفاده از نظريات  و اشياء براي دستيابي  به يک هدف :قصد دارم  با اين نخ و اين مداد  يک دايره بکشم.

طرح  سوال : وقتي برف آب مي شود  رنگ  سفيد برف کجا مي رود.

ميل به اطلاع  يابي  و کشف  احتمالات: فکر مي کنم اين لنگه  کفش پاره به  درد گلدان  شدن مي خورد

يادگيري  به ابتکار خود:  ديروز  به کتابخانه مدرسه  رفتم و به  همه کتابهايي که درباره  دايناسورها نوشته شده بود  نگاه کردم.

طرح سوالات  عجيب : راستي  اگر حيوانات  آدم مي شدند و آدمها حيوان ، چه اتفاقي مي افتاد؟

دانش آموز خلاق چه ویژگیهایی دارد ؟

1- ايده ها  و نظرات  خود را بدون ترس  در کلاس  مطرح مي کند.

2-معمولا  براي  مسائل  راه حل ها  و پاسخ هايي  متفاوت  از  ساير  دانش آموزان  ارائه  مي کند.

3-به فعاليت  هنري علاقه ي زيادي  دارد  و در اين زمينه  داراي  تجربه  و مهارت  است .

4-غالبا  ايده ها  و راه حل هاي  بيش  تري  نسبت  به  ساير  هم کلاسي هاي  خود پيشنهاد مي کند.

5-معمولا  قادر است  با طنز  پردازي ها و شوخي  هاي  جالب ديگران  را بخنداند.

6-تمايل  زيادي  به  تغيير نظرات  معلم و يا مطالب  کتاب دارد.

7-در کلاس  اغلب  سوالاتي غيرعادي و گاه عجيب و غريب  مي  پرسد.

8-علاقه ي  زيادي  به نقاشي  و ترسيم  افکار و  ايده هاي  خود دارد.

9-انتقاد گر است  و هر  نظر  و عقيده اي را به راحتي نمي  پذيرد.

10-گاهي  به خاطر  بيان نظرات  و ايده هاي  عجيب و غريبش  در نظر  دانش آموزان  ديگر  فردي  غيرعادي جلوه مي کند.

11-از قوه ي تخيل خوبي  برخوردار است.

12- معمولا  در کلاس با آب  و تاب  صحبت مي کند و سعي مي کند ايده هايش  را با جزئيات کامل  شرح  دهد.

13-داراي ابتکار  است و غالبا  ايده ها  و پاسخ هاي  منحصر  به  فرد ارائه مي کند.

14-حساس ،باريک  بين و نکته سنج  است .

15-بسيار  فعال  است  و غالبا در آن واحد  چند طرح و ايده  در زمينه هاي مختلف را در سر  مي  پروراند.

16-به تجربه و آزمايش علاقه ي  فراواني  دارد.

17-در نفوذ  و تاثير گذاري  بر دوستان  خود از توانايي  زيادي برخورداراست.

18-آمادگي  طرد  شدن  و عدم تاييد  از طريق  ديگران  را داراست .

19-به مطالعه ي موضوعات  متنوع و گوناگون علاقمند  است و زمان  قابل  توجهي  را به  اين امر  اختصاص  مي دهد.

20-از اطلاعات  عمومي  زيادي  برخوردارست  و سعي مي کند که از آنها  استفاده ي  عملي  و کاربردي  کند

فهرست مطالب

مقدمه    ۱
مثال    ۲
دانش آموز خلاق چه ویژگیهایی دارد    ۴
آشنایی باخصوصیات دانش آموزان خلاق    ۶
پرورش خلاقیت و ایده پردازی    ۷
خلاقیت چیست و چگونه می توان دانش آموزان را خلاق بار آورد    ۱۱
اهمیت و ضرورت خلاقیت در آینده    ۱۲
روش تلفیقی    ۱۵
مفهوم تلفیق    ۱۶
ضرورت و اهمیت تلفیق    ۱۶
انواع و اشکال تلفیق برنامه های درسی    ۱۷
رویکرد برنامه درسی تلفیقی    ۱۸
عمومیت خلاقیت    ۲۱
نقش مربی در خلاقیت    ۲۱
چگونه دانش آموزان خلاق می شوند    ۲۵
تعریف خلاقیت    ۲۷
عوامل موثر بر خلاقیت    ۲۹
ویژگی های افراد خلاق    ۳۱
موانع بروز خلاقیت    ۳۲
آموزش و پرورش و خلاقیت    ۳۴
ویژگی‌های دانش آموز خلاق    ۳۶
روش‌های ایجاد تفکر خلاق    ۳۹
پیشنهادی به معلمان در زمینه خلاقیت    ۴۵
روشهای کاربردی پرورش خلاقیت در دانش آموزان از نگاهی    ۴۵
توضیح برخی از روش ها    ۴۷
منابع    ۵۲

منابع:

قاسم زاده حسن (مترجم)، ۱۳۷۵، استعدادها و مهارتهای خلاقیت و راههای آزمون و پرورش آن، نوشته ئی پال تورنس. تهران: دنیای نو.

سلیمانی افشین، ۱۳۸۱، تمرینات و روش عملی پرورش خلاقیت برای معلمان و مربیان، تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان

شیخ الاسلامی، بهنوش (مترجم)، ۱۳۷۶، راهنمای اجرای ایده های معلم، نوشته لئونارد جی باسیل، آن اس سرناک، تهران: انتشارات مدرسه

جوادیان، مجتبی (مترجم)، (۱۳۷۲)، آموزش رفتار خلاق و استعدادهای درخشان در دانش آموزان، نوشته شل کراس، مشهد: آستان قدس رضوی

والفی، مهدی (مترجم)، ۱۳۷۵، پرورش استعداد همگانی ابداع و خلاقیت، نوشته الکس اس اسبورن. تهران: نیلوفر حسینی، افضل السادات (۱۳۷۸)، ماهیت خلاقیت و شیوه های پرورش آن، مشهد: آستان قدس رضوی

سیف علی اکبر، ۱۳۷۹، روان شناسی پرورشی، تهران، آگاه

روش تلفیقی، جزوه گروههای آموزشی

منبع :کتاب   ” خلاقیت ( شناخت  ویژگی های کودکان  و برخورد مناسب  با آنها )  “-نویسندگان :گریوز ، گارگیلو ، اسلادر-  برگردان :مهدی قراچه داغی ،انتشارات  پیک بهار،چاپ دوم: ۱۳۷۹  ، تیراژ:۲۰۰۰

آلن راس، روان شناسى شخصیت (نظریه ها و مفاهیم)، ترجمه سیاوش جمالفر، روان، چ دوم، ۱۳۷۵