« ویژه ارتقاء رتبه شغلی .......»

مختصری از تجربیات مدون :

مقدمه

يک معلم نمونه بايد همواره در تلاش و کوشش براي کسب معارف و مطالب علمي تازه و نوين باشد. به عبارت ديگر بايد از لحاظ معرفتي و علمي همگام با زمان پيش برود و تنها خود را محدود به اندوخته ها و دانش هاي قبلي نکند بلکه با مطالعه از علوم جديد هم اطلاع يابد و همواره اطلاعات روز را به شاگردان خود بدهد. اين مطالعه و يادگيري اطلاعات روز هم در تقويت روحيه علمي و معرفتي معلم و هم دانش آموزان مفيد است.

معلم همواره بايد بکوشد تا در کارش مداومت داشته باشد. بنابراين بر همه عالمان جامعه اسلامي است که با تدبر و تعقل در آيات قرآن و سخنان نوراني پيامبر و اهل بيت (علیهم السلام) در زمينه تعليم و تربيت ابتلا به خودسازي پرداخته و سپس به تعليم و تربيت اسلامي دانش آموزان همت گمارند تا بدين وسيله نسلي متعهد و انسان هايي خداشناس و خداجو به جامعه اسلامي تحويل دهند و گام به گام جامعه را به اهداف آرماني اسلام نزديک ساخته و مدينه فاضله را تحقق و عينيت بخشند.

در روايتي آمده است حواريون از عيسي (علیه السلام) پرسيدند: با چه کسي همنشين شويم؟ عيسي (علیه السلام) فرمود: «با کسي که ديدن او شما را به ياد خدا بيندازد و سخن او بر دانش شما بيفزايد و علم او شما را نسبت آخرت متوجه و مايل سازد. خداوند در آيات زيادي خطاب به رسول اکرم ص دستور مي دهد که با نيکان هم نشين شده و از ظالمان و گنهکاران روي گرداند.» اين خطاب در حقيقت خطاب به همه مردمان است تا با همنشيني با نيکان و دوري گزيدن از ستمکاران به قرب خدا نايل آيند.

معلم نمونه درآموزه هاي قرآني

در هر مکتبي براي رسيدن به اهداف تعليم و ترتيب از روش هاي خاص آن مکتب استفاده مي شود.در دين مبين اسلام که دستورات جامع و کامل آن در قرآن ، اين کتاب هميشه جاويدان ، آمده است ؛ روش ها و نکته هايي که در رسيدن به اهداف مقدس تعليم و تربيت که بزرگترين اين اهداف: « انسان سازي» است ، بيان شده است که با دقت و تدبر در آيات قرآن کريم و رجوع به احاديث اهل بيت ع در اين زمينه ، مي توان اين روش ها و نکته ها را به خوبي دريافت و به کار برد تا هدف اصلي و اساسي تعليم و تربيت يعني انسان سازي محقق گردد.

تعاليم روح بخش اسلام در کليه شئون زندگي براساس فطرت که بهترين راهنماي انسان هاست ، مي باشد و لذا مربيان و معلمان با بهره مندي از اين تعاليم مي توانند تربيتي محکم و استوار براي کودکان و نوجوانان که آينده سازان جامعه اسلامي هستند ، به ارمغان بياورند. جوامع بشري امروزه از لحاظ علم و صنعت و اختراع و تکنولوژي بسيار پيشرفته و هر روز با کشف جديدي سعي مي کند از تکنولوژي روز در بهتر زيستن خود کمک بگيرد اما در کنار اين پيشرفت مادي و علمي از لحاظ اخلاقي و معنوي بتدريج سقوط مي کند و نمي تواند راهنماي موفقي براي بشر به سوي کاميابي و سعادت باشد اما فرهنگ اسلامي به گواهي تاريخ، صلاحيت رهبري و ارشاد بشريت را دارد و کتاب مقدس و آسماني قرآن اين مسئوليت خطير را بر عهده دارد.

قرآن که کتاب عمل است، همان کليد سعادت است که از اوايل قرن هفتم ميلادي در اختيار بشر قرار گرفت و در مدت کمتر از صد سال سه قاره آسيا، آفريقا و اروپا (اسپانيا) را تحت نفوذ خود گرفته و جهاني نوين آفريد. «علامه اقبال لاهوري» نقش قرآن و نفوذ آن در ميان مردمان را چنين بيان مي کند:

نقش قرآن چون که بر عالم نشست

نقش هاي پاپ و کاهن را شکست

فاش گويم آنچه در دل مضمر است

اين کتابي نيست ، چيزي ديگر است

«دکتر گوستاو لوبن فرانسوي» مي گويد: «هر نوع سيستم تربيت جديدي براي بشر سه دوره لازم دارد تا به تدريج از آن بهره مند شوند و در پايان امر براي نسل سوم ثمربخش شود ولي قرآن چنان کتابي است که آثار تربيتش را در همان نسل اول به حد کمال نشان داد ، امتي را تربيت کرد که در کمتر از يک قرن بر سه قاره آسيا ، آفريقا و اروپا (اسپانيا) حکومت نمود.»

قرآن بزرگترين کتاب در آداب تعليم و تربيت و اهداف آن است. قرآن همچون ستاره درخشاني به زندگي انسان ها روح و معنا بخشيده و زمينه ساز حرکت هاي آزادي بخش در ميان ملت ها بوده است. هدف از نزول قرآن هدايت و رحمت است. راه و روشي که قرآن براي انسان ها ترسيم مي کند براساس قوانين آفرينش و نظام احسن بنا شده است و مخاطب آن نيز تمامي انسان هايي هستند که به آن گرايش ، ايمان و يقين پيدا کرده اند.

از آنجا که تعليم و تربيت امري ظريف و دشوار است ، لازم است معلم ، ماهيت و حقيقت انسان را به خوبي بشناسد و استعدادهاي دروني انسان را بيابد و به هدف تربيتي انساني واقف باشد.

در حقيقت معلمان زيربناي تکامل و تحول جامعه و افراد آن را پي ريزي مي نمايند. بر همين اساس است که معلمي و هدايت انسان ها اصيل ترين و شريف ترين کارها لقب گرفته است ؛ چرا که هدف اساسي و اصلي تعليم و تربيت «انسان سازي» است و معلم و مربي براي تعليم و تربيت انسان ها آمده است. معلم موفق بايد خلاق باشد و پيوسته در جستجوي راه هاي تازه اي باشد که بر معلومات خود بيفزايد.

هنر معلمي در اين است که همواره روحيه اعتماد به نفس را در شاگردان خود تقويت کند تا بتوانند در مقابل ناپايداري هاي زندگي ايستادگي و مقاومت نمايند و اين هنر وابسته به ايمان است. ايمان در اين مرحله فقط به معناي پيرو الهيات يا مذهب خاص بودن نيست بلکه ايمان يعني باور کردن اينکه در امر تربيت درهاي بسته يا اوضاع غير ممکن وجود ندارد.»

ويژگي هاي معلم نمونه در قرآن

از آنجا که معلم سال هاي زيادي را همراه دانش آموز مي باشد و در سنين حساس کودکي و نوجواني که درخت وجودي دانش آموز شکل مي گيرد با او همدم و همراه مي باشد لذا قرآن کريم، اين کتاب انسان ساز، صفاتي براي يک معلم خوب و نمونه ذکر کرده است که به اجمال به بيان آنها مي پردازيم:

فهرست مطالب

مقدمه    ۵
معلم نمونه درآموزه های قرآنی    ۶
ویژگی های معلم نمونه در قرآن    ۸
–    تواضع    ۸
–    مهربانی    ۹
–    اخلاق نیکو    ۹
–    صبر    ۱۰
–    گذشت    ۱۱
-صداقت    ۱۲
-حفظ شخصیت دانش آموزان    ۱۳
-تنبیه و تشویق    ۱۴
-خودسازی وظیفه اولیه معلم نمونه    ۱۵
-گفتارمان مطابق کردارمان باشد    ۱۶
ویژگی های استاد ومعلم ایده آل و نمونه از دیدگاه قرآن کریم و احادیث    ۱۷
۱٫ مقام استاد و معلم نمونه از دیدگاه قرآن کریم :    ۱۷
۲ .مقام معلم در روایات اسلامی    ۲۲
۳ . ایمان استاد و معلم نمونه    ۲۴
۴ .  ایمان استاد و معلم در روایات    ۳۰
۵ . چه نوع ایمانی مورد قبول مکتب اسلام است ؟    ۳۳
۶ . صبر معلم ایده آل و نمونه    ۳۴
۷ . لزوم رعایت تعهد برای استاد و معلم نمونه    ۳۶
۸ . تقوای استاد و معلم نمونه از دیدگاه قرآن و روایات    ۳۸
اهمیت علم    ۴۰
ارزش و مقام معلم    ۴۱
سوز و گداز معلم    ۴۱
هنرمندی معلم    ۴۲
اخلاق معلم    ۴۲
فروتنی معلم    ۴۳
ویژگیهای معلمان خوب    ۴۳
معلمان خوب هدف دارند    ۴۴
معلمان خوب منتظر موفقیت همه دانش آموزان هستند    ۴۴
معلمان خوب می‌توانند با ابهام کنار بیایند    ۴۵
معلمان خوب متفکر هستند    ۴۶
معلمان خوب از ندانستن ناراحت نمی شوند    ۴۶
معلمان خوب الگوهای نقشی خوب دارند    ۴۷
معلمان خوب از کارشان و دانش آموزانشان لذت می‌برند    ۴۷
ویژگی های یک معلم خوب در تفکر ابن سینا    ۴۸
نتیجه گیــری    ۵۴
منابع:    ۵۶