تئوري آزمايش :
عيار رطوبت خاك عبارتست از نسب وزن آب موجود توده خاك به وزن اجزاء جامد آن.
وزن اجزاء جامد /وزن آب توده خاك W = عيار رطوبت خاك
در عمل براي تعيين وزن آب ، وزن معيني از خاك مرطوب را در گرمخانه با دماي ثابت 105 درجه سانتي گراد قرار مي دهند. كاهش وزن خاك خشك شده وزن آب موجود در توده خاك را نتيجه ميدهد. وزن خاك خشك شده بعنوان وزن ذرات جامد خاك بكار برده ميشود. عيار رطوبت خاك بصورت درصد نشان داده ميشود.
در بسياري از خاكها درصد رطوبت طبيعي يكي از خواص فيزيكي مهم است كه رفتار خاك را در مقايسه با حدود اتربرگ بيان مي كند و بيشتر به صورت حجمي بكار ميرود. در خاكهاي ريز دانه (چسبنده) پايداري و مقاومت خاك بستگي به درصد رطوبت آن دارد. در اين حالت رطوبت طبيعي خاك با نشانه هاي حد رواني و حد خميري مقايسه مي شود و در نتيجه حالت رواني و سفتي خاك مشخص مي شود.
آب موجود در خاك را ميتوان به سه دسته :
1- ثقلي
2- مويينه أي
3- هيگروسكوپيك
تقسيم نمود.
بايد توجه داشت كه در مهندسي ژئوتكنيك ، رطوبت خاك ، آن قسمت از آب آزاد است كه فضاي بين دانهها را پرميكند و “ آب منفذي “ يا ثقلي ناميده ميشود ، نا آنكه در ساختمان كريستالي كاني به كار رفته باشد يا در سطح آن جمع شده است (آب هيگروسكوپيك و مويينهأي).
نكته : اين روش براي تعيين عيار رطوبت خاك در آزمايشگاه بكار برده ميشود.
1- گرمخانه ، كه بايد گرمايي مداوم و به دماي 105 درجه سانتيگراد تامين نمايد
2- ترازو ، با دقت 01/0 گرم براي توزين نمونه هاي 100 گرمي يا كمتر، همچنين براي توزين نمونه هاي بين 100 گرم تا 1000 گرم ميتوان از ترازويي با دقت 1/0 گرم استفاده كرد و نيز براي توزين نمونه هاي بيش از 1000 گرم از ترازوي با دقت يك گرم استفاده ميشود.
3- ظروف نمونه گير ، ظروف مناسب از فلزات مقاوم در مقابل فساد تدريجي كه در قبال گرم شدن و سرشدن مكرر در معرض تغيير و تجزيه قرار نگيرند. ظروف مربوط درپوش مناسبي خواهند داشت تا از كاهش وزن نمونه تا اولين توزين و همچنين بعد از خشك شدن از جذب آب موجود در جو ، قبل از توزين نهايي ممانعت نمايد، جهت تعيين هر عيار رطوبت يك ظرف مورد نياز است.