« ویژه ارتقاء رتبه شغلی .......»

مختصری از تجربیات مدون :

مقدمه

یکی از اندیشمندان غربی نوشته بود ، ما مي توانيم تكنولوژي را به دو صورت ببينيم. بعنوان يك سري ابزارها كه آنچه ما هم اكنون انجام مي دهيم را تقويت كرده و وسعت مي بخشند، يا بعنوان چيزهايي با ظرفيت ايجاد تغيير ريشه اي در آنچه ما اكنون انجام مي دهيم و نحوة انجام آن. به عنوان مثال تكنولوژي زين دوچرخه به دوچرخه سوار امكان مي دهد كه بيشتر و طولاني تر سفر كند، اما تكنولوژي يك ماشين بطور كلي شيوه درك ما از سفر را عوض مي نمايد. شايد بحث ما از نظر كيفيت باشد نه از جهت كميت، در توصيف تكنولوژي آموزشي نيز همين بحث مطرح است، گسترش كارهايي كه هم اكنون در حال انجام آنها هستيم ، تنها تقويت عملكرد جاري ما به عنوان معلم است در حاليكه استفاده كيفي از تكنولوژي تغييرات ريشه اي در كار معلمان و يادگيري دانش آموزان ايجاد مي كند. بسط و تقويت عمومي ، شبيه آنچه كه در زير آمده است را استفاده عالي از تكنولوژي آموزشي توصيف مي كنند .

• استفاده از ديسك ليزري براي ضميمه كردن اطلاعات و تصاوير به متن .

• استفاده از اينترنت در يافتن واقعيات براي جذاب كردن برنامه .

• استفاده از برنامه هاي درجه بندي اينترنتي يا آنلاين.

• استفاده از آموزش كمكي كامپيوتر براي تكميل شيوه هاي آموزش سنتي

تكنولوژي مي تواند به عنوان عاملي مهم و شايد اساسي، شيوه معلم را تغيير دهد. يعني شيوة عملكرد معلمين ، شاگردان و مدرسه را عوض كند. ما نمي گوئيم كه استفاده هاي تقويتي از تكنولوژي ، استفاده هاي خوبي نيستند. ما مي گوئيم كه استفاده هاي تقويتي ، روي تمام ظرفيت و قدرت منابع تكنولوژي سرمايه گذاري نمي كنند. با ملاحظه چگونگي تغيير ريشه اي كه بواسطه تكنولوژي قابل انجام است. ما معلمين فكرمان را به سطوح جديد مي كشانيم و خود را وادار مي كنيم كه تفكرات ،كارهاي روزمره ،اعمال و شيوه هاي تربيتي مان را از نو بشناسيم. اختراع كنيم و بسازيم. به طوريكه به تغيير در فضاي جامعه شناختي و تكنولوژيكي منجر شود كه كودكانمان در آن فضا به يادگيري مشغولند.

بحث ما درباره تكنولوژي بعنوان عاملي براي تغيير در شيوه معلم ، در سه حوزه سازمان يافته است ، تغيير در معرفت شناسي ،تغيير در روانشناسي كه در يادگيري به كار مي رود. و تغيير ارتباطي و اجتماعي ، هر بخش دربارة اين تغييرات بحث مي كند و مثالهايي از تجارب ما و ديگران ارائه مي كند تا اين شيوه هاي جديد تفكر و عمل را ملموس تر و قابل فهم تر نمايد.

تغيير در معرفت شناسي

معرفت شناسي ، شاخه اي از فلسفه است كه با ماهيت دانش سروكار دارد. اين بخش دربارة تغيير در ساختمان موضوع اصلي و انواع دانشي كه از نظر مدرسه با ارزش محسوب مي شود مي پردازد.

اكثر معلمان به كتابهاي درسي اجازه مي دهند كه چهارچوب رشته آنها را بصورت شسته و رفته با كلمات درشت ، تعاريف روشن ، عكسهاي پشت سر هم و مثالهايي روشن از جهان واقعي تعيين كنند. جرالد هالتون از اين مسئله با عنوان « عقيم كردن» برنامه درسي كه فقط « دانش عمومي» مي آموزد. نام برده است.

كلاسهاي غني از تكنولوژي مي تواند معلمان را از قيد كتابهاي درسي آزاد كند. خواستن از معلم و دانش آموز كه جرأت به خرج داده و در اينترنت به تازه ترين محتواي در دسترس دست يابند . با اين روش دانش آموزان نيز مي توانند به اطلاعاتي كه در اختيار حرفه اي ها هست دست يابند فشار زيادي بر معلمين و دانش آموزان وارد خواهد آمد تا بتوانند به اطلاعات معنا بدهند، اطلاعات نامربوط را حذف كنند و بر ايده هاي مهم موضوع اصلي تمركز يابند.

علاوه بر اينها ، اين شيوه مي طلبد كه معلم و دانش آموز هر دو « مصرف كنندگان دانش » شوند. در قسمت بعد به اين انديشه يادگيري يعني « مصرف كنندگان دانش» خواهيم پرداخت.

حجم زيادي از اطلاعات و فرصتها در اينترنت وجود دارد ، اما معلمان بايد بياموزند كه چگونه به آنها دسترسي پيدا كنند ، چگونه از آنها به شيوه اي مؤثر و كارآمد استفاده كنند، و چگونه چهارچوب آن را براي دانش آموزان مشخص نمايند تا آن را بصورتي سودمند و مولد در يادگيري به كار ببندند. معلم بايد از فردي كه در قيد اتكا به كتابهاي درسي است به فردي تبديل شود كه مرزهاي جديد دانش ، منابع و محتوا را كنار مي زند و به درون آنها راه مي يابد.

ما به تازگي با معلمي گفتگو كرديم كه در يك مدرسه داراي مجوز كار مي كرد كه معلمين و دانش آموزان كتاب درسي دريافت نمي كردند و برنامه درسي از منابع آنلاين پيدا شد. او معتقد بود كه هر تلاشي شبيه اين محكوم به شكست است.

بسياري از معلمان هنگامي كه شيوه هاي استفاده از اينترنت را ملاحظه مي كنند به نتيجه گيري مشابهي روي مي آورند. گشتن به دنبال كاربرگ ها و نظير آنها تنها به اينترنت اجازه مي دهد كه برنامه درسي را تقويت كند بنابراين آن را از تصوير « عمومي» فراتر نمي برد. معلمان بايد ملاحظه كنند كه محتواي رشته چيست يا چه بايد باشد. آيا نمي توان بخش زيادي از فصل آب و هوا را با استفاده از اطلاعات مربوط به آب و هواي واقعي كه در سايت C N N .COM موجود است آموزش داد؟ اطلاعات خام آب و هواي در مقايسه با اطلاعات موجود در فصل آب و هواي كتاب درسي دانش بسيار متفاوتي است. معلمان بايد بياموزند كه اول اين بينش را مفيد تشخيص دهند و سپس استفاده از آن و منابع موازي ديگر را ياد بگيرند. آنها بايد فكر خود را از لغات درشت نوشته شده و سؤالات آخر هر فصل بالاتر ببرند تا به فعاليت هاي مناسب و ايده هاي موضوع اصلي ، تكاليف جهان واقعي ، و آزمونهاي عملكرد صحيح دست يابند.

بعنوان مثال مؤلف دوم با استفاده از منابع اصلي كه در سايت به نام « دره تاريك» با آدرس Jefferson . village . virginia , ada/ vshado w يافت توانست تحقيقات دانش آموزان درباره مفاهيم جنسيت ، طبقه اجتماعي و قوميت در جنگ داخلي را هدايت و راهنمايي كند. از آنجا كه اين مقالات از روزنامه تاريخ جنگ داخلي واقعي گرفته مي شوند. اختلاف جزئيات آهنگ و جايگاه سياسي اش متنوع بوده و سبك نوشتاري مقالات آن با آنچه دانش آموزان عادت دارند متفاوت است . به هر حال ، قدرت آموزش اين منابع با گزارشات كتاب درسي از همان دوران يكي نيست. منابع اصلي مفهوم جهان واقعي را كه مي تواند در روشهاي قدرتمند تعليمي مورد استفاده قرار گيرد در اختيار ما قرار مي دهند در هر حال معلمان بايد اين منابع نه تنها از جهت كمي كمتر از متون موجود ببيند، بلكه آنها را از لحاظ كيفي بسيار متفاوت از متون ، موجود درك كنند. منابعي كه مستلزم استفاده از روشهاي متفاوت ، تفسير ، متفاوت و محصول متفاوت است.

تغيير در روان شناسي

همانطور كه در قسمت قبل به آن اشاره شد، اعتقاد داريم كه تكنولوژي تغييرات مهمي را در تفكر ما راجع به يادگيري دانش آموزان ، پيشنهاد مي كند. در محيط هاي خالي از تكنولوژي سنتي ، دانش آموزان اغلب به عنوان گيرندگان دانش (در بدترين شرايط سناريو) يا سازندگان دانش( در بهترين شرايط ) در نظر گرفته مي شدند، ما فكر مي كنيم ، دسترسي نامحدود به اطلاعات كه امروزه توسط تكنولوژي فراهم گرديده ، نيازمند جايگزين اين انديشه پيشروانه است كه دانش آموزان مصرف كنندگان دانش هستند( علاوه بر سازندگان دانش)معلمان بايد براي قضاوت دربارة قابل اعتماد بودن اطلاعات به روشهايي مثل بررسي مجدد آن از منابع ديگر بپردازند و با آزمايشات و معاينات ذهني و پرسيدن پرسشهاي نقادانه در مورد منابع ادعاها به بررسي منطقي بودن محتواي آنها مبادرت ورزند، دانش آموزان بايد بياموزند كه دانش را به دقت مورد موشكافي قرار داده و تا پيدا شدن سطح قابل قبولي از قطعيت به آنها مظنون باشند. اين كار هم براي معلم و هم براي دانش آموز دشوار و وقت گير بوده و مستلزم بدبيني و شكاكيت است. در هر حال در حاليكه اينترنت گسترش مي يابد ، مصرف كننده خوب دانش و اطلاعات شدن مهارتي است كه همه ما بدان نيازمنديم به اعتقاد ما تا زمانيكه اينترنت فاقد استانداردهاي دقيق براي رعايت امانت و صحت است اين مشكل ادامه دارد و بيشتر مي شود.

فهرست مطالب

مقدمه    ۱
تغییر در معرفت شناسی    ۲
تغییر در روان شناسی    ۵
تغییرات ارتباطی و اجتماعی    ۷
ضرورت تخصص د رتدریس    ۹
علل بی نظمی دانش آموزان در کلاس درس    ۱۲
مدیریت کلاس در مقابل یادگیری فعال    ۱۳
علل بی نظمی دانش آموزان در کلاس درس و شیوه های برخورد با آن    ۱۵
علل و عوامل بی نظمی دانش آموزان را می‌توان به پنج دسته تقسیم کرد    ۱۷
چگونه معلمی حرفه ای باشیم    ۲۲
چگونه کلاس جذابی برای دانش آموزان خود فراهم کنیم    ۲۴
فنون ایجاد انگیزه در یادگیرندگان    ۲۶

شناخت های مورد نیاز معلمان    ۳۱
کمال معلم و معلم کمال    ۳۶
تجربه یک همکار    ۴۲
نتیجه گیری    ۵۰
منابع    ۵۱

منابع:

– براهنی ، محمد نقی و گروه مترجمان : زمینه روانشناسی ( جلد دوم ) ، تالیف ریتال اتکینسون و ارنست هیلگارد ، انتشارات رشد ، تهران ، چاپ چهاردهم ، ۱۳۷۹٫

– سیف ، علی اکبر : روانشناسی پرورشی ، انتشارات آگاه ، ویرایش جدید ، تهران ، ۱۳۷۹٫

– سایت آموزش پرورش کل کشور ( ROSHD )

– گنجی ، حمزه : ارزشیابی شخصیت ، انتشارات ساوالان ، تهران ، ۱۳۸۱

– کاربرد روانشناسی در آموزشگاه تألیف: دکتر مقدم

– زمینه تربیت اثر: دکتر علی قاسمی

مقدمه