این فایل در سایت های دیگر با قیمت های بالاتری به فروش می رسد.
چکیده
در این مقاله، مشکلات دبیران زمین شناسی، دانشجویان این رشته و دانش آموزان رشتهٔ تجربی، با جمع آوری اطلاعات، نظر خواهی از همکاران این رشته و دانش آموزان، و پردازش آماری این اطلاعات بررسی شده است. بررسی کارشناسانهٔ این آمار نشاندهندهٔ بزرگترین معضل دبیران زمین شناسی است. اولین مشکل، عدم وجود انگیزه در دبیر و دانش آموز، و بی توجهی مدیران مدارس نسبت به این درس است که خود به خاطر نداشتن ضریب مناسب در کنکور، و نامتناسب بودن زمان به حجم و سطح دشواری این درس، ایجاد میشود. از طرف دیگر، برنامه ریزی آموزش و پرورش در این مقوله صحیح نیست، چرا که دانشجوی مهندسی معدن از رشتهٔ ریاضی و فیزیک وارد دانشگاه شده است، در حالی که هیچ سر رشته ای از زمین شناسی ندارد. از جمله راهکارهای ارائه شده در این زمینه، یکی تغییر ضریب زمین شناسی در کنکور است، و دیگری تدریس همین حجم درس، در سه سال اول و دوم و سوم. راه دیگر آن است که ساعات تدریس درس افزایش یابد و برای رشتهٔ ریاضی نیز گذاشته شود. چون اگر کنکور هم برداشته شود، مشکل کمبود وقت همچنان باقی است.
کلید واژهها: نظرخواهی، کنکور، ساعات تدریس، راهکار.
کشور ایران نه تنها از برکت وجود منابع معدنی بشماری برخوردار است، بلکه در ارتباط با برخی از این منابع، جزو کشورهایی قرار میگیرد که در جهان حرف اول را میزنند؛ منابعی چون: گاز، نفت، زغال سنگ، مس و ... امروز که به انرژی هسته ای نیز دسترسی پیدا کردهایم، آیندهٔ خو د را از هر لحاظ بیمه کردهایم. حال آیا توقع زیادی است، اگر خواهان توجه بیشتر به این علم و دست اندرکاران آن باشیم؟ هدف من از نگارش این مقاله، جلب توجه مسئولین عزیز این مهم است که کم لطفی «سازمان سنجش» و «آموزش و پرورش» به زمین شناسی، جلوی پیشبرد اهداف عالیهٔ نظام مقدس ما، یعنی قطع وابستگی را میگیرد. البته دور از انصاف است اگر تغییرات چند سال اخیر در ضریب کنکور و مسائل دیگر را نادیده انگاریم، ولی مشکل همچنان باقی است و توجه بیشتر را میطلبد.
به منظور بررسی مشکلات دبیران زمین شناسی و ارائه راهکارهایی برای رفع مشکلات یاد شده، این جانب از روش آماری کمک گرفتهام و در سطح ناحیه، با همکاری چند تن از همکاران، از دانش آموزان نظر خواهی کردم. سپس آنها را بررسی و تجزیه و تحلیل کردم و به نتایج جالبی رسیدم. از کلیه همکاران نیز، طی فرمی جداگانه نظر خواهی کردم که نظرات مشترک آنها را در قسمت شرح و تفسیر نتایج ارائه کردهام.
در این قسمت، نتیجهٔ نظر خواهی را مطالعه می کیند. لازم به ذکر است که تعداد افراد نظر خواهی شده 325 نفر بوده است.
1. به نظر شما، آیا حجم کتاب با طول مدت سال تحصیلی تناسب دارد؟(وقت کافی است)؟ الف- بله ب- خیر
2. اگر مطالب درس زمین شناسی به جای دو سال تحصیلی در سه سال تدریس شوند، تا حجم آن و سطح دشواریاش کاسته شود، بهتر نیست؟ الف- بله ب- خیر
3. اگر مطالب مختصر ولی مفید تر باشند، بهتر نیست؟ الف- بله ب- خیر
4. اگر رشته ریاضی و فیزیک نیز با توجه به رشته معدن، درس زمین شناسی داشته باشند، بهتر نیست؟ الف- بله ب- خیر
5. آیا در تألیف کتابها، از این شاخه به آن شاخه نپریدهاید؟ الف- بله ب- خیر
6. آیا فکر نمیکنید، حذف فصل اول و آخر هر دو کتاب، با توجه به وقت محدود، بهتر باشد؟ الف- بله ب- خیر
7. آیا از درس زمین شناسی خوشتان میآید؟ الف- بله ب- خیر
8. آیا از تأثیر این درس در قبولی کنکور (یعنی اینکه هر گزینه صحیح در رتبه و نمرهٔ خام شما چه تاثیری دارد) مطلع هستید؟ الف- بله ب- خیر
9. آیا از آینده شغلی رشته زمین شناسی با خبرید؟ الف- بله ب- خیر
10. به نظر شما در کشوری با این همه معدن، وجود این درس و توجه آن در نظام آموزش و پرورش لازم است؟ الف- بله ب- خیر
11. کدام کتاب از بین دو کتاب زمین شناسی دبیرستان را بیشتر دوست دارید؟ الف- سوم ب- پیش دانشگاهی
12. اگر شما مؤلف کتاب سوم بودید، چه تغییری در آن میدادید؟
الف- بعضی فصلها را حذف یا کم میکردم ب- تغییر نمیدادم
13. آیا از اینترنت و رایانه برای کمک به درس استفاده میکنید؟ الف- بله ب- خیر
14. آیا تمایل به ادامه تحصیل در رشته زمین شناسی دارید؟ الف- بله ب- خیر
15. آیا کسی شما را به نخواندن این درس در کنکور تشویق کرده است؟ الف- بله ب- خیر
16. اگر ضریب این درس در رشتهٔ پزشکی صفر نباشد، آیا باز هم به آن بی توجهی میکنید؟ الف- بله ب- خیر
17. آیا بجز ضریب کنکور، چیز دیگری هم در بی علاقگی به این درس اثر دارد؟ الف- بله ب- خیر
18. آیا معلم در ایجاد انگیزه برای خواندن این درس مؤثر است؟ الف- بله ب- خیر
19. آیا از روشهای فعال یاددهی و مشارکت شما در تدریس راضی هستید؟ الف- بله ب- خیر
20. آیا مطالب کتاب تازه و بروز است؟ الف- بله ب- خیر
از تفسیر دادهها راهکارهای زیر حاصل شد:
1. ساعات درس زمین شناسی در هفته افزایش یابدتا امکان استفاده از وسایل کمک آموزشی و گردش علمی فراهم شود؛ مخصوصاً با توجه به نبودن ساعات آزمایشگاه در این درس، در حالی که سایر دروس تخصصی علوم پایه از آزمایشگاه برخوردارند.
2. این درس با همین حجم در سه سال ارائه شود.
3. در چند سالی که از کنکور داریم، حتی به مقدار ناچیز ضریب آن را در پزشکی و دندان پزشکی منظور کنند تا همه بی ضریب بودن این درس را مثل پتکی بر سر دبیران زمین شناسی نکوبند.
4. در ترتیب فصلهای کتاب سوم تغییرات اساسی لازم است، چرا که مطالب اوایل این کتاب بیشتر شبیه اطلاعات جغرافیایی است و مشکلترین قسمت در زمین شناسی، در نیمه دوم کتاب و در وقت محدود نیم سال دوم ارائه میشود. دبیران همیشه آن را با عجله درس میدهند و از نتیجه کا راضی نیستند. تا وقتی هم که دانش آموز کانیها و سنگها را نشناسد، الفبای درس را یاد نگرفته است. قسمتهای اول کتاب زیاد ضرورت ندارد که کامل عنوان شود. (البته شایان ذکر است در تألیف کتاب علوم زمین که بجای کتاب سال سوم احتمالاً جایگزین میشود این نقیصه حذف شده است، هر چند که خود نیز عاری از اشکال و نقصان نیست).
5. دانش آموزان رشته ریاضی و فیزیک، احتمالاً باید درس زمین شناسی داشته باشند تا بتوانند به رشتهٔ مهندسی معدن وارد شوند. طبق تحقیقات این جانب، استادان رشته معدن در برخورد با دانشجویان دچار مشکلات عدیده ای میشوند.
با توجه به اتمام کلاسها و شروع امتحانات دانش آموزان و همینطور نزدیک شدن به کنکور، تصمیم گرفتم تا نگاهی دقیق تر به درس زمین شناسی بیندازم و عواملی که باعث بی انگیزه شدن دانش آموزان نسبت به این درس (و یا بهتر بگویم علم زمین شناسی شده است) را جمع کرده و در اختیار شما بگذارم شاید با دانستن این نکات بتوانیم چاره ای بیندیشیم و برای پیشرفت این درس قدمی بر داریم.
با توجه به بررسیهای انجام شده در بعضی مناطق میتوان بعضی نقاط ضعف آموزش درس زمین شناسی را به این موارد اختصاص داد: