چکیده
سال های سال است متصدی امور دفتری پست ناشناخته جهت تمام کارکنان یک واحد آموزشی است که کماکان کلیه کارکنان و افراد آموزشی مدارس در هر نقطه که باز می مانند در جهت پیشبرد اهداف خودشان همیشه دنبال کسی هستند که بتوانند خواسه های خودشان را به سر منزل مقصود برسانند لذا جهت این خواسته چه کسی بهتر از دفتر دار مدرسه که بتوان هر چه راحت تر به او امرونهی کرد و تمام مسائل عقب افتاده را به جهت دفتری بودن به گردن آنان انداخت لذا این موارد در آموزشگاهی مورد توجه قرار گرفته و می توان در این راستا تئمل نمود
مقدمه
پست دفتری در مدارس چگونه پستی است که تمام خواسته ها برمی گردد .در شرح وظایف وقتی مینگریم می بینیم که یک متصدی امور دفتری باید با تمام کارکنان از رئیس مدرسه گرفته تا پایین ترین پست که در مدارس موجود است
باید همکاری کند . تا چند وقت پیش که نام معاون اجرائی در مدارس نامی نا آشنا بود پست دفتری جایگاهی نداشت و در هر مرحله که افزایشی اتفاق می افتاد دفتر داران جایگاهی نداشتند. باز خدابه این قشر توجه نمود و به گونه ایشد که لااقل بتواند به این قشر هم توجه شود.
چالش ها:
تجربیات بیست و یک سال خدمت در نظام آموزش و پرورش به بنده آموخت که چگونه به یک واحد آموزشی باید توجه شود تا هیچ گونه از برنامه ها یک سال تحصیلی عقب نمانم . چراه در یک واحد آموزشی اگر خوب توجه کرد تمام بارها بر روی مسئول دفتری آموزشگاه است.این یک کلاس نیست بلکه یک واقعیت است که در تمام مدارس کشور سایه افکنده است . تهیه کردن بخشنامه ها , ثبت
نمودن بخشنامه ها,پیگیری بخشنامه ها و جواب دادن به آنها همگی برعهده مسئول امور دفتری گذاشته شده است.حتی اگر در مواردی هر چند اگر یک بخشنامه به قسمت دیگری ارجاع داده شود پیگیری و پاسخ آن نیز بر عهده مسئول اموردفتری گذاشته شده است . در زمان بر گزاری امتحانات داخلی هماهنگ نهائی کار یک دفتر دار بسیار سنگین است چرا که تهیه و تظیم صورت جلسه برگزاری هر امتحان بر عهد مسئول امور دفتری است . در بعضی از موارد دیواری کوتاه تر از دیوار
دفتر دار نیست حتی تکثیر سوالات و بسته بندی سوالات را نیز مدیران مدارس از وظایف دفتر داران می دانند.
حال چرا اینگونه موارد همگی باید بر عهده مسئول امور ددفتری باشد.نواقص از بالا است. در شرح وظایف یک دفتر دار (معاون اجرایی)به وضوح قید نشده است .
تمام سطر های یک شرح وظایف به تمام امورات یک واحد آموزشی اشاره شده است.نوشته شده همکاری با معاون آموزشی نوشته شده همکاری با معاون پرورشیو غیره ........
دقیقا اشاره نکرده که تا چه حد یا چقدر وقتی کلمه همکاری قید شود تا آنجایی که لازم بدانند از یک مسئول دفتری کار می خواهند یا مسئولیت به او واگذاری می کنند .
راهکار ها:
در یک واحد آموزشی پست های متفاوتی وجود دارد .مدیر ,معاون آموزشی, معاون اجرایی,معاون اجرائی,معاون پرورشی,مربی پرورشی,دفتر دار,کتابدار, خدمتگذار و آموزشی ها(دبیر,آموزگار) وزارت متبوع تا کنون در سالهای جاری شرح وظایف جدید تری ارائه نکرده است. هر وزیر که می آید طبق همان شرح وظایف قبلی عمل میکند .
اگر خوب دقت شود و به شرح وظایف موجود در وزارت متبوع نیم نگاهی بیندازیم
خواهیم دید که شرح وظایف معاونین خیلی با هم فرق نمی کند چرا که پست معاونت در مدارس یک پست جدید است در نظام قدیم به یک معاون نمی گفتند
معاون بلکه او را ناظم مدرسه خطاب می کردند. یعنی کسی که به مدرسه ودانش آموزان نظم و ترتیب می دهد.حال اگر شمه ای از یک ناظم و شمه ای از یک معاون
راخوب تجزیه و تحلیل کنیم میتوانیم یک شرح حال وظیفه خوب و منطقی برای هر یک از پست های موجود در مدرسه طراحی و ابلاغ نمائیم.
شرح وظایف هر یک معاونین اگر خوب تعیین شدهو بریده شود می توان در تمام موارد یک واحد آموزشی به خوبی از پس تمام کارها بر آمده و بر تمام گزینه های موجود در یک واحد آموزشی نظارت کرده و آن را با دقت تمام به انجام رساند .
آن گونه نباشد که چون نام اجرائی بر معاون نهادند باید تمام کارهای بر زمین مانده یاتمام کار های اجرائی مدارس راباید یک معاون اجرائی به انجام برساند .
اگر وزارت متبوع یا اداره کل هر استان نیم نگاهی بر شرح وظایف بیندازند میتواند
دریابد که نواقعی وجود دارد.
تجربیات بیست و نه سال خدمت در این وزارت هب من آموخته تا در کار های خود صادق باشم و تا آنجایی که توان دارم با تمام قسمت ها از مدیر گرفته تا خدمتگذار واحد آموزشی همکاری نمایم چرا که مدرسه را خانه ی دوم خود میدانم ودر یک واحدآموزشی همکاری و همیاری باشد تا امورات به خوبی خوب به پیش برود .
اگر همکاری نباشد و هر کس خود را کوک کند نمی توان دوام آورد و کارها روی زمین می ماند.
((چالش های موجود در شرح وظایف مدارس راهکار ها))
با نگاهی گذرا در می یابیم که متصدیان امور دفتری نه تنها در ثبت مشخصات و نمرات دانش آموزان نقش اصلی را دارند بلکه در کلیه امورات هر واحد آموزشی مانند ثبت کلیه مشخصات,کلیه عوامل مدرسه
, تنظیم برنامه هاو پیگیری بخشنامه ها گرفته تا دیگر موارد را به دوش میکشد.
اگر خوب دقت شودو مورد توجه قرار گیرد تمام امورات در هر واحد آموزشی به کادر دفتری آموزشگاه ختم می شود.حال آنکه نیروی دفتری در مدارس بسیار کم است ودر آموزشگاه هایی که زیر دویست و پنجاه دانش آموز دارند نیروی دفتری تعلق نمی گیرد به مدارسی که این نیروی داده می شود مدیر و دیگر عوامل نفسی راحت می کشند چرا که دیگر خود را مسئول هیچ کاری نمی بینند و فکرمی کنند باید یک مسئول دفتری تمام کار ها را انجام دهد.
این همان نقطه پیش بینی نشده در شرح وظایف است .چرا که به خوبی این پست در مدارس شناخته شده نیست . وقتی نام اجرائی گذاشته میشود دیگر عوامل خود را عقب میکشند و خود را مسئول هیچ کاری نمی دانند.گویی تمام کارها را در مدارس باید معاونین اجرائی به دوش بکشند.
از سال هشتاد و نه که پست معاونت اجرائی جایش را به مسئول امور دفتری داده کلیه عوامل نگاهشان به این پست جدید یا نام جدید
معطوف شد و دیگر معاونین مانند سالهای گذشته احساس مسئولیت نمی کنندو از بار مسئولیتها شانه خالی می کنند.به عنوان مثال در سالهای گذشته تنظیم برنامه کلاسی یا تنظیم فرم های پرسنلی و آموزشی به عهده معاون آموزشی مدرسه بود که کم کم خودشان را کنار کشیده و
مسئولیت ها را به معاون اجرائی واگذار کردند . لذا به جهت اینکه در واحد های آموزشی همان طور که پست ها مشخص است باید شرح وظایف ها نیز به تفکیک جهت هر یک از عوامل به صورت واضح و سریع باشد که نتوان از بار مسئولیت ها شانه خالی کرد.
نظم و انضباط درمدرسه در تعلیم و تربیت دانش آموزان، همواره نظم و انضباط آنها مورد توجه بوده است و امروزه هم به عنوان یکی از مسائل بسیار حاد و مشکل ساز برای دست اندرکاران آموزش و پرورش محسوب می شود که قسمت زیادی از وقت، بودجه و توجه مسئولان مدرسه را به خود اختصاص می دهد.
در تعلیم و تربیت دانش آموزان، همواره نظم و انضباط آنها مورد توجه بوده است و امروزه هم به عنوان یکی از مسائل بسیار حاد و مشکل ساز برای دست اندرکاران آموزش و پرورش محسوب می شود که قسمت زیادی از وقت، بودجه و توجه مسئولان مدرسه را به خود اختصاص می دهد. از نظر معلم، مدیریت در کلاس درس همواره یکی از مسائل پیچیده و دشوار تلقی می شود، زیرا یکی از نگرانی های بارز معلم، اداره کردن کلاس و کنترل دانش آموزان است. از طرفی اولیای دانش آموزان هم وجود نظم و انضباط در کلاس درس را در فرایند یاددهی ـ یادگیری بسیار مهم و باارزش می دانند. وجود نظم و انضباط و سکوت و آرامش در کلاس درس باعث می شود که اولاً سلامت روحی و روانی معلم و دانش آموزان حفظ شود و ثانیاً تدریس معلم به نحو بسیار مؤثری انجام پذیرد
بارها ملاحظه شده است که تعداد زیادی از دانش آموزان نسبت به قوانین انضباطی و رفتارهای متفاوت اولیای مدرسه، حالت تمرد و سرکشی دارند و به دلیل برهم زدن نظم در کلاس در خارج مدرسه بسر می برند. با وجود اینکه مسئولان مدرسه نسبت به دانش آموزان خاطی، احساس همدردی و همدلی دارند، اما در برابر مسائل و مشکلات انضباطی آنها ابراز ناتوانی می کنند و نمی توانند در برابر محرک ها و رفتارهای گوناگون آنان، پاسخ های مطلوب و مناسبی عرضه کنند. به طور قطع در چنین وضعی شخصیت و احساس خودپنداره دانش آموزان به خطر خواهد افتاد و این مسئله با هدف غایی آموزش و پرورش که مدرسه را محل پرورش توانایی ها و استعدادهای نهفته دانش آموزان می داند، منافات دارد. همانطور که گفته شد یکی از مشکلاتی که مسئولان مدارس و به خصوص معلمان با آن روبرو هستند، بی انضباطی و رعایت نکردن مقررات از سوی دانش آموزان است.
از رایج ترین اقداماتی که در جلوگیری از بی انضباطی در مدارس انجام می گیرد، توسل به تنبیه و توبیخ و سخت گیری است که در بیشتر موارد نه فقط نتیجه مطلوب نمی دهد، بلکه موجب تشدید و تکرار رفتارهای نامناسب و ناپسند می شود. به طور کلی می توان گفت منظور از نظم و انضباط آن است که دانش آموز با مقررات مدرسه، گروه همسالان، محیط یادگیری، ارتباطات اجتماعی و غیره آشنا شود و همچنین تمایلات، گرایش ها و غرایز طبیعی کودک در جهت صحیح و مطلوب هدایت شود.