فایل ورد قابل ویرایش
سال ها است که کیس ها و مادربردها منطبق با استاندارد ATX جایگزین مدل های AT گشته اند علارقم مزایایی که نسبت به فاکتور فرم AT دارد تولید کنندگان قطعات کامپیوتر را در محدودیت های متعددی قرار داده و مانع از گسترش تکنولوژی های مدرن شده است . فاکتور فرم BTX با هدف حذف محدودیت ها و نقایص ATX برای اولین بار در همایش IDF ۲۰۰۳ توسط اینتل پیشنهاد شد و رفته رفته شاهد فراگیر شدن آن خواهیم بود . در این مقاله قصد داریم کیس ها و مادربردهای منطبق بر استاندارد BTX را بررسی و با مدل های ATX مقایسه کنیم .
● مقدمه ای بر BTX
Balanced Technology eXtended فاکتور فرم (Form Factor) آینده کامپیوترهای روی میزی خواهد بود. مبتکر اصلی این تکنولوژی کمپانی اینتل است و هنوز هیچ یک از کمپانی های بزرگ صنعت کامپیوتر از آن پشتیبانی نکرده اند .فاکتور فرم هر کامپیوتر نوع کیس ، مکان قرارگیری قطعات بر روی مادربرد و مکان نصب منبع تغذیه و نوع کانکتورهای آن را مشخص میکند و به تولید کنندگان قطعات مختلف کامپیوتر اطمینان میدهد که محصول آنها با دیگر قطعات کامپیوتر سازگار است . برای مثال در استاندارد ATX ، کیس با مادربرد ATX کاملا تطبیق میکند چرا که سازنده کیس به عنوان مثال دقیقا میداند مکان پورت های ورودی / خروجی (I/O Panel) و یا شیارهای توسعه بر روی مادربرد نصب شده در داخل کیس کجا خواهد بود . همچنین تولیدکننده مادربرد نیز میداند که چه تعداد جای پیچ بر روی مادربرد خود تعبیه کند و هر یک از انها در چه مکانی قرار دهد تا در یک کیس ATX استاندارد نصب شود . فاکتور فرم علاوه بر استاندارد سازی کیس و مادربرد ، شامل منبع تغذیه کامپیوتر نیز می شود و کانکتورهای ارتباطی آن با سایر سخت افزار ها و مکان قرار گیری آن در داخل کیس را تعریف میکند .فاکتورفرم BTX تغییرات اساسی در طراحی مادربرد و کیس ایجاد کرده است تا تهویه بهتری برای پردازنده ، چیپست مادربرد و کارت گرافیک فراهم سازد . این قطعات در طراحی جدید به صورتی چیده شده اند تا به ترتیب اهمیت در جریان هوای عبوری از داخل کیس قرار بگیرند . علاوه بر این در استاندارد BTX حداکثر فضای مفید داخل کیس استفاده شده است تا کیس ها با ابعاد کوچکتر از آنچه در دسترس ماست تولید شوند .در فاکتور فرم BTX سیستم خنک سازی درونی کیس با یک ))خنک کننده مرکزی (Thermal module) (( استاندارد شده است . این خنک کننده وظیفه دارد جریان ثابتی از هوای تازه در درون کیس ایجاد کند در حالی که میزان سر وصدا (Noise) آن به حداقل رسیده است . با بهره گیری از یک جریان هوای پیوسته ، دیگر لزومی به استفاده از خنک کننده های پر سروصدا برای چیپست مادربرد یا حتی پردازنده کارت گرافیک نیست .
● سیستم خنک سازی BTX
در فاکتور فرم ATX برای تهویه هریک از قطعات مهم کامپیوتر که نیاز به خنک سازی دارند از یک خنک کننده مستقل استفاده می شود بنابر این در یک کامپیوتر مدرن ممکن است بالغ بر پنج فن قدرتمند بر روی قطعات مختلف دیده شود که هریک به نوبع خود نیاز به توان مصرفی با ارزشی دارند و سر و صدای زیادی را تولید میکنند با این فرض بخش عمده ای از توان تولیدی منبع تغذیه صرف خنک سازی فضای درونی کیس خواهد شد و توانی که به سایر قطعات میرسد محدودیتی در عملکرد و کارایی آنها ایجاد می کند .در فاکتور فرم BTX طراحی سیستم خنک سازی به صورتی است که حداقل با دو فن قدرتمند میتوان تمام قطعات و سخت افزار هایی که نیاز به تهویه دارند را خنک ساخت . یکی از این دو فن در داخل منبع تغذیه تعبیه شده است و دیگری در (( خنک کننده مرکزی )) قرار دارد . بر خلاف انتظار در کامپیوتر های مبتنی بر استانداردBTX سی.پی.یو از یک فن اختصاصی استفاده نمیکند و تهویه هدسینک (Head sink) آن اصلی ترین وظیفه ((خنک کننده مرکزی )) است .
در داخل کیس BTX ((خنک کننده مرکزی )) هوا را از منفذهای جلوی کیس به داخل هدسینک پردازنده میدمد سپس جریان هوا را به سمت چیپست مادربرد و پردازنده کارت گرافیک PCI Express هدایت میکند و سر انجام هوای گرم از پشت کیس تخلیه می شود .