فایل ورد قابل ویرایش
مقدمه
HACCP از حروف اول واژه هاي عبارت Hazard Analysis Critical Control Point « به معني تجزيه و تحليل خطر و نقاط كنترل بحراني » تشكيل شده است و در سالهاي اخير كاربرد فراواني يافته است .مدت زيادي است كه HACCPدر صنايع غذايي مطرح شده است ولي در سالهاي اخير اين سيستم نه تنها در صنايع غذايي بلكه در صنايع بهداشتي ، آرايشي و ساير صنايع مرتبط نيز كاربرد روزافزون يافته است . اين توسعه بدين مفهوم ميباشد كه فنون HACCP نسبت به اوايل كار به مقدار قابل توجهي بهبود يافته و شركتها دريافتهاند كه استقرار آن ميتواند براي آنها مفيد واقع شود . HACCP خود يك سيستم منطقي بر مبناي كنترل و به منظور جلوگيري از بروز مشكلات با استفاده از مديريت ايمني موادغذايي ميباشد . بطور خلاصه HACCPاز طريق بكارگيري چند مرحله ساده اجرا ميشود كه عبارتند از :
- محصول يا فرآيند خود را از ابتدا تا انتها مورد بازنگري قرار دهيد ؛
- نقاط احتمالي بروز خطر را مشخص كنيد ؛
- در نقاط مزبور كنترل مناسب را برقرار ساخته و اندازهگيري كنيد ؛
- تمام اطلاعات بدست آمده را ثبت و نگهداري كنيد ؛
- اطمينان حاصل كنيد كه كار اين سيستم بطور مؤثر ادامه خواهد يافت .
تاريخچه :
سيستم HACCPبراي اولين بار در سال 1971 بطور رسمي در كنفرانس ملي حفاظت موادغذايي آمريكا مطرح گرديد .در آن زمان اكثر سيستمهاي ايمني و كيفيت غذايي بر پايه آزمون محصول نهايي استوار بودند ولي اين روش ، روش مطمئني براي اطمينان از سلامت تمامي غذاي توليد شده نبود زيرا امكان آزمون تمامي محصول توليدي وجود نداشت . بنابراين براي رسيدن به سطح بالايي از اطمينان در مورد ايمني موادغذايي يا توليد بدون نقص
(zero defect )، براي اولين بار توسط شركتpillsbury با همكاري سازمان فضانوردي آمريكا ( NASA) و آزمايشگاههاي ارتش اين كشور در سال 1973 بصورت يك برنامه اجرايي و عملياتي درآمد .در سال 1985 آكادمي علوم آمريكا در گزارشي تحت عنوان " ارزيابي نقش معيارهاي ميكروبيولوژيك در موادغذايي " پيشنهاد استفاده از اين سيستم را در تمام فرآيندهاي توليد موادغذايي ارائه داد .
اصول اين استاندارد در سال 1988 توسط كميته مشاورين معيارهاي ميكروبيولوژيك براي موادغذايي (NACMCF ) در ايالات متحده آمريكا جهت كامل كردن روشهاي توليد خوب يا(Manufacturing practice Good )GMP و به منظور دستيابي به توليد بدون نقص (zero defect ) ارائه شد. در سال 1993 كميسيون كدكس FAO/WHO دستورالعملهاي اجرايي آن را پذيرفت و به دنبال آن در برخي كشورها تحت نظارت سازمان بهداشت جهاني كارگاههاي آموزشي كاربردي براي آن برگزار گرديد . در ايران نيز در سال 1376 راهنماي استفاده از اين سيستم تحت عنوان استاندارد شمارة 4557 توسط مؤسسة استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران تدوين و تاييد شد .
- مزاياي استقرار سيستم HACCP