طراحي سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت(ABC)  براي محاسبه بهاي تمام شده آموزش دانشجويان گروه پزشکی

فصل اول

كليات تحقيق

     1-1-مقدمه

با توجه به اهميت دسترسی به اطلاعات صحيح در تصميم گيرهای مديران و توسعه تكنولوژيهاي پيشرفته در ابعاد مختلف توام با افزايش پيچيدگي و تنوع فعاليتها، درك اين تغييرات و سنجش تاثيرات آن بر هزينه هاي سازماني اهميت زيادي دارد. اهميت اين امر براي واحدهاي خدماتي و خصوصا آموزشي با توجه به اينكه درجه تنوع و تغييرات در آنها، نسبت به فعاليتهاي توليدي بيشتر است، مضاعف مي باشد. بديهي است كه شناخت اين فعاليتها و سنجش تاثيرات آن بر بهای تمام شده خدمات، مستلزم طراحي يك سيستم مناسب و کارآ هزينه يابي است تا قادر به شناخت تنوع وپيچيدگي فعاليتها و در نظر گرفتن آن بر هزينه هاي ارائه خدمات باشد. در بخش آموزش عالی کشور و خصوصا دانشگاههای علوم پزشکی تا بحال هيچگونه اقدامات عملی و يا حتی مطالعات نظری در رابطه با شناسايي هزينه ها و محاسبه بهای تمام شده خدمات فعاليتهای آموزشی، انجام نشده است و با توجه به اهميتی که اطلاعات مالی و بهای تمام شده بر تصميم گيري های مديريت از ابعاد مختلف خواهد داشت، لزوم مطالعه و ارائه روشهای عملی و کاربردی در اين زمينه بسيار ضروری می باشد. در اين بخش عليرغم ساير بخشهای اقتصادی مانند بخش صنعت و يا بعضی از بخشهای خدماتي حتی از سيستمهای سنتی جهت هزينه يابی و محاسبه بهای تمام شده استفاده نگرديده است. بنابراين لزوم مطالعه و بررسی سيستمهای مختلف در اين زمينه و استفاده از سيستمهاي نوين هزينه يابي كه در سطح دنيا معمول  مي باشد، بعنوان يك ضرورت اساسي مطرح است و بايد به آن توجه ويژه ای گردد. يكي از سيستمهاي نوين هزينه يابي كه كاربردهاي گوناگون آن در فعاليتهاي خدماتي و بخش آموزش روز به روز در حال گسترش است، سيستم “هزينه يابي برمبنا ي فعاليت“  يا اصطلاحا سيستم ABC"1 است. اين سيستم با بكارگيري روشهاي مناسب، اثرات حاصل از تغييرات فعاليتها، پيچيدگي، تنوع و ويژگيهاي خاص هر فعاليت را در محاسبه هزينه ها بهای تمام شده آن منظور مي كند. يكي از ويژگيهاي اين سيستم كه آن را از ساير سيستم ها متمايزمي كند، توانايي شناسايي دقيق هزينه ها و ارائه اطلاعات غير مالي جهت بهبود عملكرد وافزايش كارآيي فعاليتها مي باشد و تا حد ممكن با بكارگيري روشهاي مناسب اين اثرات را بطور كمّي جذب محاسبه بهاي تمام  شده خدمات و محصولات مي كند. با توجه به اينکه عمده عناصر و منابع مورد استفاده در بخش آموزش، فعاليتهای نيروی انسانی می باشد، استفاده از اين سيستم بدليل قابليتها و تواناييهای آن بسيار مفيد می باشد.

1-2-بيان مسأله

 1-2-1- تعريف مشكل 

با توجه به ماهيت خدمات و خروجيهای بخش آموزش و غير قابل ملموس بودن فعاليتهای آن نسبت به ساير بخشها، اهميت هزينه يابی و محاسبه بهای تمام شده خدمات در اين بخش تابحال چندان مورد توجه قرار نگرفته است. در کشور ما نيز با توجه به غير انتفاعی بودن خدمات اين بخش و حاکم بودن سيستم دولتی در بخش آموزش، استفاده از روشهاي هزينه يابي و بهای تمام شده براي آگاهي از چگونگي و نحوه عملكرد دانشگاهها به عنوان يك موضوع مهم تلقي نگرديده است، حتي چارچوب سيستم حسابداري اين بخش نيز اطلاعات کافی و مناسب را برای مديران از ابعاد مختلف فراهم نمی کند، بلكه اين سيستم صرفاً نشان دهنده مصرف منابع مالی بر اساس رديفهای بودجه ای است که بايد در برنامه تخصيص داده شده، هزينه گردد.

مونين(Moonen,1997) که در زمينه اثر بخشی سيستمهای هزينه يابی در بخش آموزش عالی تحقيقات وسيعی را انجام داده است براي علت عدم كارآيي اطلاعات تهيه شده توسط سيستمهای هزينه يابی در بخش آموزش عالي، چند دليل  عمده را مطرح مي سازد. که عبارت است از:

1-عدم دسترسي به يك سيستم مناسب براي جمع آوري و شناسايي هزينه های ايجاد شده در سازمان. وی معتقد است که سيستمهاي مالي و حسابداري خيلي از موسسات بر اساس روش "حسابداري دوطرفه" بنا شده است که با توجه به بودجه ساليانه تخصيص داده شده، صرفا منابع مالي خود را هزينه مي كنند، بنابراين اين سيستمها قادر نيستد اطلاعات مورد نياز سيستم بهاي تمام شده را به نحو مناسبي فراهم كنند.

2-دليل ديگري كه در اين زمينه وجود دارد عبارت است از: عدم توافق و تشريك مساعي در بين محققان در رابطه با اينكه كدام يك از هزينه ها بايد در حسابهاي مالي و حسابداري بخش دولتی ثبت گردند. علاوه بر اين بي ثباتي روشهای مختلف حسابداری، اصل افشاء اطلاعات و محرمانه بودن برخي از اطلاعات هزينه اي از عمده مشكلاتي است كه در اين زمينه مطرح مي باشد. موانع و مشكلات فرهنگي نيز يكي از عوامل عمده ای است كه باعث مي گردد اطلاعات مورد نياز سيستمهاي هزينه يابي و محاسبه بهاي تمام شده به نحو مناسبی در دسترس مديران قرار نگيرد.

1-2-2-اهميت مشكل

امروزه با توجه به نقش اطلاعات صحيح در تصميم گيري ها و خصوصا اطلاعات مالی و هزينه ای، لزوم طراحي و بکارگيری يك سيستم هزينه يابي كه قادر به شناسايي و کشف هزينه ها و محاسبه صحيح بهاي تمام شده خدمات باشد، از جهات متعددي داراي جايگاه خاصي است، بطوريكه روز بروز بر اهميت آن افزوده مي گردد. در بخش آموزش و نظام دانشگاهی و خصوصا بخش آموزش پزشکی  بدليل اينکه نسبت به ساير بخشها در اين زمينه مطالعات و اقدامات عملی مناسب انجام نشده است، توجه به اين موضوع بسيار مهم و اساسی می باشد. اين مسأله در سطح دنيا و خصوصا کشورهايي که بخش آموزش خصوصی در آن فعال می باشد، بدليل وجود رقابت بالا در ارائه خدمات بهتر و كسب متقاضيان بيشتر توام با هزينه های پايين تر، نمود بيشتري پيدا مي كند. در كشور ما نيز بدليل اينكه در چند سال اخير بر اهميت بکارگيری اطلاعات صحيح در تصميم گيري ها و لزوم شفاف سازی هزينه ها و منابع درآمدی بخشهای مختلف تاکيد گرديده است، توجه به اين مسئله اهميت زيادي دارد. بطوريكه در برنامه سوم توسعه نيز بر اين موضوع تاکيد زيادی شده است. از طرف ديگر با استفاده و بکارگيری روشهای نوين هزينه يابی و خصوصا سيستم پيشنهادی، اطلاعاتی فراهم  می گردد که به واسطه آن می توان مديريت علمی و برنامه ريزی منابع در دسترس و استفاده بهينه از منابع سازمانی را در سطح جامعه گسترش داد.

 در حال حاضر جهت شناسايي هزينه ها و بهای تمام شده خدمات در بخش آموزش از سيستمها و روشهای متعددی استفاده می گردد. اما با توجه به ماهيت فعاليتهای آموزشی و پيچيدگی حجم فعاليتها و امکانات مورد نياز برای انجام آن، لزوم استفاده از سيستمهای نوين، ضروری می باشد. بنابراين استفاده و بكارگيري سيستم مناسبی كه علاوه بر رفع و پوشش نواقص ساير سيستمهای هزينه يابی، زمينه هاي تصميمگيري مناسبي را براي مديران و استفاده كنندگان از اطلاعات قيمت تمام شده و هزينه يابي در بخش آموزش را فراهم كند، امري اجتناب ناپذير بوده و بايد به آن توجه خاصی مبذول گردد[1].

1-2-3-نحوه برخورد با مشكل

يكي از مشكلات اساسي موجود بيشتر سازمانهاي دولتي و خصوصي كشور، شيوة بكارگيري و استفاده از روشهاي هزينه يابي و اطمينان از بكارگيري اين روشها در تهيه و فراهم نمودن اطلاعات مناسب درتصميم گيري ها مي باشد. اهميت اين مشكل زماني بيشتر مي گردد كه قوانين موجود در كشور، خصوصاً قوانين مالياتي و حسابرسي همواره نتوانسته است همگام با سيستمهاي نوين هزينه يابي رشد و توسعه پيدا كنند. علاوه بر اين، ضعف دانش نظري و تئوري روشهاي نوين هزينه يابي نيز در بين مديران مؤسسات دولتي و خصوصي نيز به عنوان يك كمبود اساسي، مشهود مي باشد. اين مشكل در بين مؤسسات خدماتي بدليل اينكه بيشتر عناصر تشكيل دهنده آن، فعاليتهاي نيروي انساني است و خروجي آن تا حد زيادي قابل مشاهده نمي باشد، بيشتر وجود دارد. در مورد بخش آموزش و نظام آموزشی کشور كه هدف اصلي از ايجاد آن، ارائه خدمات و فراهم نمودن تسهيلات آموزشی برای متقاضيان جامعه مي باشد، اين مشکل نمود بيشتری پيدا می کند. بنابراين سيستمهاي هزينه يابي بايد طوري طراحي شوند تا ضمن دستيابي به اهداف اصلي ايجاد آنها، دسترسی به اطلاعات مناسب را برای تصميم گيري های مديريتی فراهم سازند. بنابراين براي برخورد با نارسايي هاي موجود از دو جنبه مي توان عمل نمود، بخشي از اين نارساييها مربوط به ضعف مباني تئوري و نظري سيستم هاي نوين هزينه يابي در بخش آموزش كشور مي باشد كه اين مسأله از طريق هم انديشي صاحبنظران علمي و دانشگاهي با مطالعه و تحقيق قابل حل مي باشد و بخشي ديگر از مشكلات، مربوط به كمبود و ضعف قوانين و مقررات موجود است كه آن نيز از راه حلهاي قانوني قابل حل و رفع مي باشد. البته در اجرا و پياده سازي سيستم هاي نوين علاوه بر دانش نظري بالا، وجود نيروهاي آموزش ديده و فرهنگ سازي مناسب براي اجراي سيستمهاي جديد نيز لازم و ضروري است كه اين موضوع نيز از طريق آموزش قابل انجام است. علاوه بر اين با توجه به اينکه سيستم حسابداری دانشگاهها نيز بر اساس روش حسابداری دولتی وضع شده است، طبقه بندی هزينه ها در آن تا حدودی با عمليات هزينه يابی و گروه بندی هزينه ها برای محاسبه بهای تمام شده خدمات و خصوصا سيستم پيشنهادی متفاوت می باشد که اين موضوع نيز با مراجعه به اطلاعات و عمليات تفصيلی حسابهای مالی در طول دوره مورد نظر قابل حل خواهد بود[3,4].

1-2-4-عوارض ناشي از تداوم مشكل

با توجه به اينکه استفاده کنندگان اطلاعات سيستم بهای تمام شده خدمات و هزينه يابي متفاوت می باشند، بنابراين نواقص سيستم موجود از ابعاد مختلف می تواند بر تصميم گيري های اين گروهها موثر باشد که تداوم آن باعث ايجاد مشکلات جدی برای اين بخش خواهد شد. از طرفی ديگر رشد روز افزون رقابت در كليه فعاليتهاي خدماتي و توليدي، لزوم بكارگيري و استفاده از روشهـاي نوين هزينه يابي براي شناخت هزينه ها و تعيين دقيق بهای تمام شده خروجيهای بخش آموزش ضروري است. با توجه به اينکه استفاده کنندگان اطلاعات سيستم بهای تمام شده در بخش آموزش متفاوت می باشند، بنابراين نواقص سيستم موجود از ابعاد مختلف می تواند بر     تصميم گيري های اين گروهها موثر باشد که تداوم آن باعث ايجاد مشکلات جدی برای اين بخش خواهد شد. به عنوان مثال از آنجا كه دولت، بخش خصوصي و مديران بخش آموزش براي تصميم گيري و اداره كردن فعاليتهاي نظام آموزشي بايد به نحوي به اطلاعات دقيق هزينه يابی و بهای تمام شده خدمات آموزشي دسترسي داشته باشند، عدم اطلاعات صحيح كه ناشي از نواقص و اشکالات سيستمهاي هزينه يابی مي باشد، تأثير زيادي بر تصميم گيري هاي آنان دارد و بعضاً در خيلي از موارد، تصميم گيري ها با مشكل مواجه مي شود. اين مسأله به نحوي نيز مانع از تصميم گيري هاي اصولي دولت و بخش خصوصي در زمينه سرمايه گذاريهاي جديد در اين بخش گرديده است، از اينرو ادامه اين روند نيز به صلاح سيستم آموزشي كشور نبوده و بايد تغييرات اساسي درآن ايجاد گردد. از طرفي ديگر اگر بخش آموزش کشورعلاقمند به برنامه ريزی علمی جهت اداره کردن بهينه فعاليتهای آموزشی باشد، دسترسی به اطلاعات صحيح و واقعی از هزينه ها و چگونگی طبقه بندی آن امری ضروری است در حاليکه سيستم موجود به هيچ وجه جوابگوی تهيه و دسترسی به اين اطلاعات نمي باشد. بنابراين ارائه يک سيستم    هزينه يابي و محاسبه بهای تمام شده بسيارضروري بوده و بايد اقدامات لازم در اين زمينه صورت گيرد.

با توجه به استفاده كنندگان اطلاعات سيستم هزينه يابي موجود، از آنجا كه مديران وتصميم گيرندگان نظام آموزشی و دانشگاهی، دولت و بخش خصوصي براي تصميم گيري و اداره كردن فعاليتهايی که در اين سيستم انجام می گردد بايد به نحوي به اطلاعات موثق ودقيق دسترسي داشته باشند، عدم اطلاعات صحيح كه ناشي از بكارگيري سيستم هاي نامناسب مي باشد، تأثير زيادي بر تصميم گيري هاي آنان دارد و بعضاً در خيلي از موارد، تصميم گيري ها با مشكل مواجه مي شود كه اين مسأله تا بحال در بخش آموزش کشور بطور کامل مشهود بوده است بطوريکه در حال حاضر در تمامی  دانشگاههای کشور(دانشگاههای دولتی، علوم پزشکی، دانشگاههای غير انتفاعی و...) اصولا هيچگونه سيستم هزينه يابی و طبقه بندی هزينه ها جهت محاسبه بهای تمام شده خدمات وجود ندارد. اين مسأله از ابعاد مختلف نيز مانع از تصميم گيري هاي اصولي دولت و بخش خصوصي در زمينه سرمايه گذاريهاي جديد در اين بخش گرديده است.

1-2-5-معرفي راه حلها و عوامل مؤثر

امروزه با توجه به گسترش تکنولوژی اطلاعات و شبکه های ارتباطی در جنبه های مختلف و نقش آن در فراهم  نمودن اطلاعات تصميم گيری مديران، اين امکان ايجاد گرديده است تا با بکارگيری روشهای علمی و نظری در عمل بتوان اطلاعات مورد نياز را در زمان مناسب فراهم کرد. در زمينه روشهای هزينه يابی و        طبقه بندی هزينه ها با توجه به گسترش نرم افزارهای کامپيوتری براحتی می توان گزارشهای مالی و حسابداری را در مقاطع زمانی مورد نظر فراهم نمود و يا با مراجعه به حسابهای معين و تفضيلی اقلام تشکيل دهنده هر کدام از حسابهای مالی را به تفکيک ملاحظه کرد. در زمينه روشــهاي هزينه يابي و محاسبه بهای تمام شده در بخشهای توليدی و خدماتی تابحال روشهای متعددی مطرح و بکار گرفته شده است كه "سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت" يكي از اين روشها مي باشد. اين سيستم اين قابليت را دارد تا علاوه بر طبقه بندی هزينه ها و تعيين قيمت تمام شده خدمات، اطلاعات جانبي را براي بهبود عمليات و فعاليتها در اختيار مديريت و تصميم گيرندگان قرار دهد و زمينه ايجاد مديريت بر مبناي فعاليت [1](ABM) را فراهم سازد.

اما با توجه به الزامات سيستم بهای تمام شده و نوع اطلاعات در سيستم دانشگاهی موجود و خصوصا بخش آموزش پزشکی، اشکالات و نارساييهای عمده ای ملاحظه می گردد که اين نواقص دستيابی به يک سيستم مطلوب را با مشکل مواجه  می سازد. از جمله اينکه با توجه به ماهيت سيستم حسابداری مالی که در حال حاضر در دانشگاهها و مراکز آموزشی کشور استفاده می گردد، اين سيستم در فراهم کردن و تهيه اطلاعات قيمت تمام شده و طبقه بندی هزينه ها از سيستم حسابداری مالی و دولتی برای سيستم محاسبه بهای تمام شده و خصوصا سيستمABC تناسب چندانی نخواهد داشت، برای اين منظور می بايست راهكارهاي مؤثري ارائه گردد تا بتوان به اهدف مطلوب دست يافت. علاوه بر ضعف و اشکالات سيستم حسابداری مالی، در بيشتر دانشگاهها سيستم نگهداري اموال وتجهيزات تعبيه و بکار گرفته نشده است تا علاوه بر ثبت و نگهداري اموال، هزينه هاي استهلاك را در محاسبه بهاي تمام شده منظور نمايد. علاوه بر اين در بخش آموزش عالی و نظام دانشگاهی سيستمهای اطلاعاتي مديريت [2] (MIS) جايگاه و مفهوم مناسبی ندارند که اين موضوع خود باعث عدم دسترسی به اطلاعات مورد نياز از ابعاد مختلف می گردد. سيستمهاي انبار داري و كنترل اقلام موجود در انبار نيز داراي نواقص زيادی چه از لحاظ سيستمي و چه از لحاظ محاسبه هزينه ها مي باشد. بطوريکه اين سيستم در بيشتر دانشگاهها بصورت سيستم دستی وجود دارد و يا در صورت استفاده از سيستمهای کامپيوتری، هزينه ها و اقلام صادره از انبار را بر مبنای مراکز فعاليت تفکيک و طبقه بندی نمی کند. سيستمهای محاسبه حقوق و خدمات منابع انسانی نيز در بيشتر دانشگاهها چندان مناسب نمی باشد و يا اينکه اطلاعات کافی و مناسب را برای سيستمهای هزينه يابی فراهم     نمی کنند. با توجه به مشكلات ذكر شده اين امكان در سيستم پيشنهادي وجود دارد تا با بكارگيري آن، زمينه را براي رفع نقايص، ايجاد و گسترش سيستمهای جانبی بهای تمام شده فراهم نمود و با در نظر داشتن ديدگاه سيستمي و ارتباط اين زير سيستم ها با يكديگر بتوان به اهداف مورد نظر دست يافت.

1-2-6-تناقضات موجود در رابطه با  طراحي سيستم پيشنهادي

دستيابي به يك سيستم جامع ومناسب هزينه يابي در هر سازماني مستلزم همكاري و ارتباط متقابل بين چندين زير سيستم مي باشد، بطوريكه اين زير سيستمها با داشتن ارتباطي منطقي بتوانند، هدف نهايي سيستم اصلي را برآورد سازند. طراحي سيستم هزينه يابي در نظام دانشگاهی و بخش آموزش نيز به نحوي مستلزم همكاري وهماهنگي بين بخشهاي موجود مي باشد تا با داشتن يكسري روابط منطقي و نظام مند بتوانند هدف اصلي را برآورد سازند. با توجه به مشاهدات و اطلاعات جمع آوري شده در محل اجرا سيستم، تناقضاتي وجود دارد كه در صورت عدم رفع مي تواند باعث كاهش كارآيي سيستم پيشنهادي گردد. براي طراحي سيستم مناسب و انتظارعملكرد مطلوب از آن با توجه به مطالعه موردي انتخاب شده، مي بايست اين تناقضات تا حد امکان رفع شود. به عنوان مثال سيستم استهلاك اموال و تجهيزات بايد با توجه به اصول و مباني سيستم حسابداري قيمت تمام شده و محاسبه هزينه هاي استهلاك وضع گردد تا بر اين اساس هزينة استهلاك اموال و تجهيزات در سيستم بهاي تمام شده خدمات منظور گردد. اما در حال حاضر اين مسأله رعايت   نمي گردد و هزينه هايي كه بابت خريد اموال و تجهيزات پرداخت مي شود به عنوان هزينه هاي همان دوره محسوب مي گردد و حتي برخي از اموال و تجهيزات موجود در دانشگاهها از جمله آزمايشگاهها، تجهيزات کتابخانه و... نيز داراي قيمت اوليه نمي باشد و سيستم حسابداري موجود صرفاً براي ثبت اموال است، علاوه بر اين، هزينه تعميرات اساسي اموال كه بايد به بهاي تمام شده تجهيزات و اموال افزوده گردد جزء هزينه جاري تلقي مي گردد و در صورتحسابهای همان دوره نشان داده مي شود. اين مســأله از طرفي باعث مي گردد تا هزينه ها در يك دوره بسيار زياد نشان داده شود(دوره اي كه اموال و تجهيزات تعمير و نگهداری شده اند) و در دورة بعد اصلاً هيچ هزينه اي محاسبه نگردد، اين موضوع به نحو چشمگيري بر چگونگی محاسبه و صحت بهای تمام شده مؤثر مي باشد. مشكل عمدة ديگري كه در اين زمينه وجود دارد خريد تجهيزات مورد استفاده در نظام آموزش دانشگاهی کشور بر اساس قيمت دولتي است. از آنجا كه بر اساس يكي از اصول اوليه حسابداري كه اصل واقعيت مي باشد، اموال و تجهيزات خريداري شده بايد بر اساس قيمت واقعي خريد و ثبت گردد. ولي در سيستم موجود با توجه به اينكه بيشتر تجهيزات و اموالي كه خريداري شده است  توسط بخش دولتي داراي هزينه زيادي مي باشد تفاوت اين دو هزينه در محاسبه ارائه خدمات نشان داده نمي شود. چون اصول حسابداري موجود بر اساس اصل تاريخي خريد اموال و تجهيزات وضع شده است. از طرفي مشكل ديگري كه در كشور ما وجود دارد اين است كه با گذشت زمان و افزوده شدن عمر دستگاهها و تجهيزات بجاي اينكه بهاي تمام شده آن كاهش يابد، قيمت دستگاه و تجهيزات افزايش داشته و باعث ايجاد تناقضاتي در قيمت گذاريهاي خدمات ارائه شده مي گردد. 

1-2-7-فوايد ناشي از اجرا و بكارگيري سيستم پيشنهادي

با توجه به اينكه در دانشگاهها و آموزش گروه پزشکی هيچگونه عمليات هزينه يابی، طبقه بندی هزينه ها و محاسبه بهای تمام شده بر حسب خروجيهای اين بخش انجام نمی شود، بنابراين ارائه سيستمي كه بتواند اين خواسته ها را برآورده كند، بسيار مفيد و اساسي تلقي مي گردد. فوايد ناشي از اجراي سيستم پيشنهادي، با توجه به استفاده كنندگان اطلاعات سيستم هزينه يابي (مديران و تصميم گيرندگان سيستم آموزشی، دولت و بخش خصوصي) متفاوت مي باشد. بطور كلي مهمترين فوايد ناشي از اجراي سيستم پيشنهادي عبارت است از:

1-اين سيستم می تواند با شناسايي، طبقه بندی و تخصيص دقيق هزينه ها به فعاليتهاي مورد نياز براي انجام فعاليتهای آموزشی و سپس محاسبه صحيح بهاي تمام شده آموزش بر حسب رشته های درسی در هر دانشگاه، اطلاعات مهمی را برای تصميم گيرندگان نظام آموزش عالی و ساير استفاده کنندگان آن از ابعاد مختلف فراهم کند.

2-با توجه به اينکه در روش پيشنهادی بهای تمام شده رشته های مختلف گروه پزشکی در سه تيپ مختلف دانشگاهی(دانشگاه علوم پزشکی شيراز، دانشگاه علوم پزشکی فسا و دانشگاه علوم پزشکی يزد) با يکديگر مقايسه می گردند، اين مقايسه اطلاعات مفيد و قابل توجهی را در اختيار تصميم گيرندگان بخش آموزش و بودجه وزارت بهداشت قرار می دهد تا بر اين اساس علتهای واقعی افزايش بهای تمام شده در اين دانشگاهها بررسی شده و نسبت به اتخاذ روشهای مناسب کاهش هزينه ها تصميم مناسب گرفته شود.

3-اطلاعات سيستم هزينه يابي و محاسبه بهاي تمام شده در بخش �