هر بافت مجموعهاي از سلولهاي تخصص يافته ميباشدکه کار معيني را انجام ميدهد. بنابراين چون همه بافتها و ارگانهاي بدن از اجتماع سلولها تشکيل شده ، بطور مرسوم سلول را واحد ساختماني بدن ناميدهاند.
بافت پوششي
بافت شناسي قسمتي از علوم تشريحي است که ساختمان ميکروسکوپي ارگانهاي مختلف بدن را مورد بحث و بررسي قرار ميدهد. يادگيري جزئيات ساختماني ارگانها و اعضاي مختلف براي فهم فعاليت فيزيولوژيک و تغييرات پاتولوژيک آنها ضروري است بنابراين بافت شناسي علمي مستقل نبوده و مرتبط با ساير شاخههاي علم پزشکي و يکي از پايههاي اصلي علوم پايه پزشکي مورد توجه قرار گيرد. بدن جانواران از بافتهاي متعددي ساخته شده است که هر کدام وظايف مخصوص به خود را دارند. در زير به اختصار به هر کدام از آنها اشاره ميشود.
لايه پوشاننده سطوح خارجي و داخلي بدن را بافت پوششي مينامند. بافتهاي پوششي عهدهدار وظايف و اعمال مختلفي نظير حفاظت ، جذب و ترشح ميباشند. به همين دليل شکل سلولها و تعداد لايههاي تشکيل دهنده آنها در ارگانهاي مختلف بر حسب وظيفهاي که انجام ميدهند متفاوت ميباشند. بافتهاي پوششي بر حسب تعداد لايههاي سلولي تشکيل دهنده آنها به دو دسته ساده و مطبق تقسيم ميشوند که هر کدام از آنها نيز بنابه شکل سلولهاي تشکيل دهنده به سه دسته سنگفرشي ، مکعبي و منشوري تقسيم ميشوند.
بافت همبند
بافت پوششي سنگفرشي ساده در کيسههاي هوايي ريه و پوشش داخلي رگهاي خوني ديده ميشود. بافت پوششي مکعبي ساده در مجاري غدد ترشحي و بافت پوششي منشوري ساده در ديواره معده و روده ديده ميشود. بافت پوششي سنگفرشي مطبق در پوست بدن پوشش مري و واژن بافت پوششي مکعبي مطبق در مجاري دفعي بزرگ غدد مترشحه و بافت پوششي منشوري مطبق ملتحمه چشم ، پوشش کام نرم و پوشش اپيگلوت ديده ميشود.
بافت همبند ، بافتها و ارگانهاي مختلف را به يکديگر ميپيوندد. اين بافت در زير اپيتليوم و اطراف ارگانهاي مختلف به عنوان يک لايه پشتيبان عمل مينمايد و به همين دليل آن را بافت پشتيبان نيز مينامند. بافت همبندي از سه جزء اصلي يعني سلولها ، رشتهها و ماده زمينهاي تشکيل شده است. سلولهاي بافت همبند عبارتند از فيبروبلاست ، ماکروفاژ ، پلاسماسل ، ماست سل ، سلولهاي چربي ، سلولهاي مزانشيمي و سلولهاي مهاجر.
رشتههاي بافت همبند سه نوعند :کلاژن ،رتيکولر و الاستيک. که دو نوع اول از پروتئين کلاژن و نوع سوم از الاستين تشکيل شده است. سلولها و رشتههاي بافت همبند بوسيله مادهاي بيشکل به نام ماده زمينهاي يا ماتريکس احاطه شده است. اين ماده ژله مانند مرکب از گليکوز آمينوگليکانها ، گليکوپروتئينها و مايع بافتي است.
غضروف با توجه به غالب بودن نوع رشته شرکت کننده در ساختمان ماتريکس آن به سه نوع شفاف ، الاستيک و فيبري تقسيم ميگردد. غضروف شفاف در ديواره مجاري تنفسي ، بيني ، محل اتصال دندهها به جناغ ، سر استخوانهاي دراز در محل مفصل ديده ميشود. غضروف الاستيک در لاله گوش ، اپيگلوت و غضروف ميخي حنجره بکار رفته است. غضروف فيبري در ديسکهاي بين مهرهاي ، برخي مفصل استخوانهاي عانه و برخي تاندونها و ليگمانها که فشار زيادي را بايد تحمل نمايند، بکار رفته است.