مقدمه :

هنگاميكه در دهه پنجاه شمسي توليد خوردوي پيكان در دامان صنعت ايران متولد شد ، مهندسان صنعت خودروسازي در ايالات متحده آمريكا با مشكل جدي مصرف سوخت و آلايندگي خودروها دست و پنجه نرم مي كردند . تا قبل از آن كسي به مصرف سوخت وآلايندگي خودروها فكر نمي كرد و تنها به حركت و قدرت خودروها توجه مي شد . خودروهايي با موتور قوي 6 و 8 استوانه با حجم جابجايي چندين ليتر يكي پس از ديگري وارد بازار رقابت مي شدند و گوي سبقت را از يكديگر مي ربودند .

تا اينكه افزايش قيمت نفت از يك سو و مهمتر از همه آلودگي مرگبار ناشي از دود خودروها در ايالت كاليفرنيا ، دولتمردان آمريكايي را به تكاپو وا داشت تا بر ميزان آلايندگي خودروها محدوديتهايي را وضع كنند . در نتيجه ورود بسياري از انواع خودرو به آمريكا ممنوع شد وبراي حفظ محيط زيست خودروسازان موظف به رعايت استانداردهاي سختگيرانه اي شدند كه از سوي دولت وضع شده بود ، بطوريكه رسيدن به آنها مستلزم صرف هزينه هاي سنگيني و دستيابي به فن آوريهاي پيشرفته از طرف خودروسازها بود . اكنون رعايت اين استانداردها در بسياري از كشورها از جمله كشور ما ايران نهادينه شده و سال به سال نيز سختگيرانه تر مي شوند .

در نتيجه اين تصميم تحقيقات گسترده اي در خصوص كاهش مصرف سوخت و آلايندگي خودروها انجام شد و فن آوريهاي پيشرفته مانند الكترونيك و مراقبت ( كنترل ) و حتي شيمي وارد عرصه صنعت خوردوسازي شدند . قبل از آن سامانه برقي بكار رفته در موتور خودرو تنها به دستگاه افروزنده محدود مي شد .

اما به تدريج استفاده از مدارات الكترونيكي در ساخت خودروها رايج شد و قيمت قطعات برقي والكترونيكي خودرو از حدود 5 درصد به حدود 20 درصد افزايش يافت ، بطوريكه امروزه تا سطح 40 درصد نيز رسيده است . به عبارت ديگر نيمي از قيمت يك خودروي امروزي مربوط به بخش قطعات برقي و الكترونيكي آن است .

بنابراين انجام پژوهش و سرمايه گذاري در زمينه سامانه هاي الكترونيك خودرو براي يك خودروساز كاملاً اجتناب ناپذير است .

تاريخچه :

تاريخچه سيستمهاي سوخت رساني انژكتوري :

استفاده از سيستمهاي سوخت رساني انژكتوري به حدود صد سال قبل باز مي گردد . Gasmotorenfabik deutz سازنده پمپهاي پلانجري پاشش سوخت از سال 1898 از اين سيستم ابتدائي استفاده مي كرد مدت زماني بعد از سيستم و نتوري در طراحي كامپيوتر ابداع  گرديد و سيستمهاي سوخت رساني انژكتوري بر پايه طول مدت زمان پاشش سوخت به وجود آمد . شركت بوش از سال 1912 تحقيقات وسيعي را در خصوص پمپ هاي انژكتوري بنزيني آغاز كرد .

اولين موتورهاي هواپيمايي كه از سيستم انژكتوري بوش استفاده مي كرد باقدرت 1200 اسب بخار در سال 1937 وارد خط توليد انبوه شد.

مشكلات مربوط به سيستم كاربراتوري از قبيل يخ زدگي و نيز آتش سوزي باعث به وجود آمدن انگيزه بيشتر در خصوص توسعه بيشتر اين دانش در صنعت هوانوردي گرديد . اين پيشرفت نشانگر يك دوره جديد از سيستم انژكتوري در شركت بوش بود .

ولي تا زمان كاربرد اين سيستم در خودروها راه طولاني در پيش بود . در سال 1951 براي نخستين بار سيستم انژكتور پاشش مستقيم در يك خودرو كوچك نصب گرديد و چند سال بعد اين سيستم در روي خودروي 300 SL از محصولات شركت دايملر – بنز نصب شد در سالهاي بعد پيشرفت هاي حاصله در خصوص ساخت و نصب پمپ هاي انژكتوري مكانيكي تداوم پيدا كرد . در سال 1967 اين نوع سيستم گام بزرگتري رو به جلو برداشت و سيستم انژكتوري الكترونيكي بنام سيستم كنترل فشار ورودي يا D-jetronic  را ابداع نمود .

در سال 1973 سيستم كنترل جريان هوا بنام L-Jetronic دربازار خودرو ظاهر گرديد و در همان روز سيستم مكانيكي هيدروليكي و نيز سيستم مجهز به سنسور جريان هوا air-flow-sensor ابداع گرديد . سال 1979 سال پيدايش سيسمي بنام motronic بود كه از خصوصيات آن كنترل ديجيتالي كاركرد موتور بود . اين سيستم داراي خصوصيت كنترل الكترونيكي اشتغال در موتور يا همان ميكروپروسنسور در صنعت خودرو بود .در اسل 1982 سيستم K-Jetronic در شكل و سيعتري كه شامل مدار كنترل حلقه بسته يا همان Closed –loop و سنسور اكسيژن (لامبدا) بود متولد شد .

در سال 1991 بيش از 37 ميليون خودرو در جهان مجهز به سيستمهاي انژكتوري سوخت رساني بوش وجود داشت و يك سال بعد يعني سال 1992 بيش از 6/5 ميليون موتور مجهز به سيستم مديريتي هوشمند شدند .

امروزه سيستمهاي انژكتوري سوخت رساني يكي از اجزاء ضروري صنعت خوروسازي محسوب مي شود .

سيستم هاي انژكتوري در طول زمان تغييرات متنوعي كرده اند كه در ابتداي دهه 1970 ميلادي ابداع شده از سيستم هاي مكانيكي انژكتوري آغاز و سپس سيستم هاي الكترونيكي طراحي شدند . نيز از سيستم هاي تك انژكتوري شروع شده و هم اينك از سيستم هاي پاشش سوخت مستقيم استفاده مي شود .

انواع :

دسته بندي سيستم انژكتور : 1- پاشش تك نقطه اي SPFI 2- پاشش چند نقطه اي MPFI 3- پاشش مستقيم گازوئيل GDI (مخصوص موتورهاي ديزل )