« ویژه ارتقاء رتبه شغلی .......»

مختصری از تجربیات مدون :

مقدمه

یکی از اساسی ترین اصول برخورد با دانش آموزان داشتن روابط مثبت با دانش آموزان است. ارتباط مثبت پیوند محکمی بین شما و دانش آموز بر قرار می کند و بدون این پیوند ، توان شما برای تحت تاثیر قرار دادن و هدایت کردن آنها ضعیف و نادرست خواهد بود .

با رعایت برخی از نکته های زیر میتوانید ارتباط خود با دانش آموز را بهبود ببخشید :

• وقتی دانش آموزان وارد کلاس می شوند با آنها احوالپرسی کنید.

• برای تک تک آنها اهمیت قائل باشید و به تک تک آنها توجه کنید.

• به نظر هایشان با دقت گوش بدهید.

• به آنها مسئولیت بدهید.

• حتی موقعی که دارید رفتار نامناسبشان را تصحیح می کنید به شأن و شخصیت آنها احترام بگذارید.

• و دست آخر اینکه: «همانقدر که فکر میکنید سزاوارید دانش آموزان به شما احترام بگذارند به آنها احترام بگذارید»..

«موفقیت شما در شغل معلمی آنقدر که به روابط مثبت ، مهربانانه و اعتماد آمیز با دانش آموزان وابسته است به هیچ مهارت ، ایده ،ابزار یا دستور العملی بستگی ندارد».  

طریقه رفتار با دانش آموزان

معلمانی که می توانند به خوبی بر رفتار دانش آموزان مدیریت کنند همگی این خصوصیات را دارند:

• از مهارتها و ابزارهای گسترده ای استفاده می کنند.

• افکار واقع گرانه دارند .

• بر احساسات خود مسلطند .احساسات متعادل داشتن به معنی بی تفاوت بودن نیست. شور و شوق داشتن وبا انرژی و علاقه کار کردن از ضروریات معلمی است. اما نباید در ابراز آنها زیاده روی کنید.

زیاده روی در هر احساسی روی توانایی فرد در داشتن تفکر منطقی و معقول اثر می گذارد

تنبیه:

مهمترین نکته ای که باید یاد آور شد این است که تنبیه موجب تغییر رفتار نمی شود.

• تنبیه موثر شما فقط مدت زمان محدودی وقوع رفتار نامناسب را به تعویق میاندازد.

• شدت تنبیه نیست که انجام رفتار نامناسب را محدود می کند بلکه قطعیت آن است. یعنی دانش آموز مطمئن باشد که شما قطعا او را تنبیه می کنید.

• تنبیهات کلاسی در صورتی موثر خواهند بود که از ضعیف به شدید استفاده شوند. مثال

1. اخطار دادن به دانش آموز

2. تغییر دادن جای او

3. نگه داشتن او پس از پایان کلاس به مدت 5 دقیقه

4. اطلاع دادن به والدین

5. اخراج از کلاس

6. و دست آخر اینکه:«موقع تنبیه باید همیشه طوری عمل کنیدکه دانش آموز متوجه شود این کار شما در واقع انتخابی است که خود او کرده و نتیجه منطقی عمل خودش بوده است.))

پاداش و تشویق :

مهمترین نکته ای که باید یادآور شد این است که پاداش موجب تغییر رفتار می شود.

• موثرترین شکل پاداش استفاده از بازخوردهای عاطفی مثبت است مثل لبخند زدن ، تشکر کردن ، آرزوی موفقیت کردن

• وقتی جایزه می دهید هرگز نباید آن را پس بگیرید اگر پس از دریافت جایزه رفتار نادرستی از دانش آموز سر زد باید از تنبیه مناسب آن رفتار استفاده کنید.

• پاداش باید عادلانه باشد.

جای دانش آموزان در کلاس:

• همیشه برنامه مشخصی برای تعیین کردن جای دانش آموزان در کلاس داشته باشید.

• وقتی دانش آموزان قبول کنند که طبق برنامه شما سر کلاس بنشینند درواقع پذیرفته اند که دستور کار کلاس را شما تعیین می کنید.

• دانش آموزان مشکل ساز را در همه کلاس پخش نکنید .

• اگر بخواهید دانش آموزان را به صورت گروهی دور هم بنشانید باید برای انها حد و مرز تعیین کنید و اجازه ندهید پا را فراتر از سطح معینی از رفتار اجتماعی بگذارند.

• هر چند وقت یک بار برنامه نشستن آنها را تغییر دهید.

• دقت کنید دانش آموزانی که قدرت تمرکز کمتری دارند نزدیک شما بنشینند و از جاهایی که موجب حواس پرتی آنها می شود مثل پنجره ها دور باشند.

جای معلم در کلاس:

جای شما در کلاس می تواند تاثیر زیادی در کارآیی شما داشته باشد.

• هنگام تدریس تمام مدت جلو کلاس نباشید. اگر مدام جلو کلاس بایستید سایر نقاط کلاس به منطقه تحت کنترل دانش آموزان تبدیل می شود.

• در تمام کلاس حرکت کنید تا نظارت خود را بر تمام قسمتهای کلاس اعمال کنید.

• وقتی در جلو کلاس قرار می گیرید در یکی از گوشه های کلاس بایستید.

• وقتی می خواهید رفتار دانش آموزی را اصلاح کنید برای صحبت ابتدا به او نزدیک شوید هرگز سعی نکنید از دور این کار را بکنید.

• و دست آخر اینکه: «هرگز به حریم فردی دانش آموزان تجاوز نکنید اگر بیش از حد به آنها نزدیک شوید احتمال اینکه گفتگویی آرام در باره یک نکته انضباطی به برخوردی خشن و شدید تبدیل شود به طور چشمگیری افزایش پیدا می کند».

شروع و پایان خوبی داشته باشید:

نحوه شروع و تمام کردن درس بخش مهمی از مدیریت موثر رفتار را تشکیل می دهد زیرا با این کار جو و فضای درس همان روز و روز بعد رااز قبل مشحص می کنید.

• وقتی وارد کلاس می شوید با لبخند به دانش آموزان سلام کنید فعالیتهای آن روز کلاستان را از قبل لیست کنید تا در زمانهای مناسب دانش آموزان بتوانند آن را انجام دهند. با این کار یک فضای مثبت اجتماعی و کاری ایجاد می کنید.

• در آخر درس چنانچه کلاس مطلوبی داشته اید به دانش آموزان بگویید از هم صحبتی و درس دادن به آنها لذت برده اید به فعالیتهای موفقیت آمیز آن روز تاکید کنید و به مواردی که پیشرفت خوبی نداشته اند نپردازید

• و دست آخر اینکه:«وقتی دانش آموزان از کلاس بیرون می روند به هر کدام جمله مثبتی بگویید حتی یک لبخند ، و خدا حافظ هم بی تاثیر نیست».

فهرست مطالب

مقدمه    ۱
طریقه رفتار با دانش آموزان    ۲
تنبیه    ۲
پاداش و تشویق    ۳
اصول مدیریت رفتار با دانش آموز    ۶
برنامه انضباطی ده مرحله ای    ۹
ملاحظات مربوط به اخراج دانش آموز از کلاس    ۹
نکات کلیدی در کلاس درس    ۱۵
نکاتی در مورد پرسش های کلاسی از دانش آموزان    ۱۶
۱۰ اصل برای معلمان در کلاس    ۱۶
راهبردهای پیشگیرانه در کلاس، انضباط مثبت در کلاس درس    ۲۴
مدیریت کلاس و انضباط    ۲۵
مدیریت کلاس و انضباط محیط کلاس    ۳۰
آیا می توان مهارتها و روش های معلمان توانا را آموخت    ۳۲
مدیریت کلاس و انضباط … از انضباط تا اخلاق    ۳۳
برنامه های جامعه دوستانه    ۳۴
مدیریت کلاس و انضباط ، تفاوت انضباط و مدیریت کلاس    ۳۷
تعاریف انضباط    ۳۹
راهبردهای پیشگیرانه در کلاس    ۴۰
علاقه و توجه به کودکان    ۴۲
برقراری مقررات و قواعد    ۴۲
تحسین سزاوار دانش آموز    ۴۴
استفاده از شوخی و خوش طبعی    ۴۵
شکل دادن به محیط  یادگیری    ۴۸
حفظ فعالیت کلاس    ۴۹
حفظ رویه های دموکراتیک    ۵۰
ایجاد بستر مناسب برای مدیریت پیشگیرانه در کلاس    ۵۱
نتیجه گیری    ۵۳
منابع    ۵۵

منابع و ماخذ:

– مدیریت رفتار با دانش آموزان و استانداردهای آموزش فضای قرن ۲۱ / حسین حنیفه ۱۳۸۲

– ویژگی ها و قابلیت های مورد انتظار از معلمان، غلامعلی افروز، دانشگاه تهران، ۱۳۸۲

– تدوین استانداردهای کیفیت رفتاری معلمان، اعظم ملایی نژاد، ۱۳۸۲

– رشد مدیریت مدرسه، شماره ۱۵، فروردین ۱۳۸۳

 – تکنولوژی آموزشی، شماره ۱۹، اسفند ماه ۱۳۸۲

– تکنولوژی آموزشی شماره ۱۹، فروردین ۱۳۸۳

– معلم خوب من، آیت اله مظاهری، ۱۳۷۰